MỤC LỤC
Một nhà thơ chưa trót già nói với một người đàn bà chưa hết trẻ: “Anh nguyện không làm phiền em cõi đời, không dám hứa sẽ không phiền em cõi chữ, ở đó hai ta đều bất lực.” Bạn đọc nữ yêu thân, đừng bao giờ đặt câu tọc mạch nguy hiểm: Người đó là ai? Ai đó có thể là chính bạn.
TỪ TÌNH
Lòng sang trang thu hồi ký lá vàng
I. Không ai định yêu một người, cũng như một thành phố. Dẫu thành phố đó là Pari. Tình yêu cũng như định mệnh. Bao giờ cũng bất ngờ. Cho tới ngày cuối, tôi vẫn chưa có ý định viết Pari. Tôi vốn không phải một người chữ lãng mạn. Không hiểu sao khi còn lại một mình bước ra cửa số 2 sân bay Đơ Gôn tôi bất chợt nhớ một nhà thơ bỏ quên có lẽ đến gần nửa thế kỷ. Và mấy câu thơ rất cổ trong bài Tống biệt của ông bỗng thức dậy trong tôi: Lá vàng rơi rắc lối Thiên Thai* Câu thơ chẳng có gì đặc biệt. Và chiếc Bô- inh trần tục cũng như hiện đại kia không hiểu sao lại nhắc tôi đến một hình ảnh mơ mộng khuya khoắt đến thế! Cái hạc bay lên vút tận trời Tôi phát giác rằng mình đã yêu. Thì ra không phải bây giờ tôi mới yêu Pari. Nỗi bây giờ tượng đá tuổi ngày xưa… Có phải người làm thơ thường vọng yêu một tình rất xưa mà các vị lãng mạn cuối mùa quen ám dụ là kiếp trước. Đã có lúc tôi ngờ rằng các nhà thơ tình ít nhiều đều có họ với Từ Thức. Đều đã gặp Thiên Thai ít nhất một lần trong đời và vĩnh biệt nó suốt đời. Từ tình là những từ thức trong sâu thẳm ta phút giây tống biệt. Và dấy lên thành thơ. Đừng nên quên những bài thơ Đường kiệt xuất đa phần đều là những bài thơ ly tình. Elsa Triolet đã rất tinh tế khi giải thích cái chết của Maia: Chẳng ai yêu tôi cả. Tôi đi. Elsa không hiểu rằng đó là một thông lệ- chẳng ai yêu nhà thơ đến điều cả. Trong tình yêu người ta thường tiêu hai thứ tiền. Và nhà thơ bao giờ tim cũng chỉ tệ mạnh. Riêng có từ vốn nặng lòng. Thơ chính là từ tình, cũng có nghĩa tự tình tức là yêu đơn thương, yêu thất tình, yêu bóng. Đó là nỗi sầu vạn cổ cũng là thách thức và niềm lạc quan ngoan cố của nhà thơ.
II. Pêtracơ (Pétrarque) không những là một nhà thơ tình kiệt xuất thời Phục Hưng mà còn của mọi thời đại. Cuộc đời tình của ông cũng bắt đầu như mọi cuộc đời tình khác. Một hôm nhà thơ người Ý này bất ngờ gặp tại nhà thờ Xanhtơ- Clerơ một thiếu phụ tuyệt sắc tên là Lôrơ. Chàng gần như bị cú sét tình. Nhưng người đẹp dửng dưng. Với một tình yêu mãnh liệt và một thất tình như vậy, người ta chỉ có hai cách: một là tự sát hai là làm thơ. Pêtracơ đã chọn cách thứ hai. Và tập sách đồ sộ của ông ra đời, thách thức tình yêu của mọi thời đại. Trong một cuộc thất tình mẫu mực giữa một giai nhân và một nhà thơ, thiên hạ thường dè bỉu người đẹp là tầm thường, là không có con mắt tinh đời. Một thiếu phụ thông minh và tinh tế quyết không thể thờ ơ một mối tình sâu sắc và sang trọng tương tự. Nhận xét đổ đồng thế là bất công với đàn bà. Ai dám quyết đoán rằng Lôrơ dửng dưng với nhà thơ (Tôi vẫn là người ít tin những “hồi ký” của thiên hạ, đặc biệt của các nhà lý luận.) Biết đâu Lôrơ chẳng yêu nhà thơ da diết và sâu sắc nhưng yêu một cách khác. Nếu Lôrơ đáp ứng tình yêu của Pêtracơ, một cách thông thường, chúng ta chắc sẽ có thêm một cặp tình nhân thông thường như đầy rẫy mọi cặp tình nhân trong những cuộc tình nhân loại nó cũng nhanh chóng tàn lụi như mọi tàn lụi của thời gian- Ai nhớ tên hết những cặp tình nhân trên đời? Trong một loé chớp của trực giác phụ nữ biết đâu Lôrơ chẳng đã ngộ được rằng cách yêu tốt nhất với một nhà thơ là khước từ tình yêu cụ thể của người đó. Và Lôrơ đã trở thành đồng tác giả của tập Canzionere bất hủ kia cùng với Pêtracơ. Phải siêu và dũng cảm lắm mới dám hy sinh tình yêu nhỡn tiền, nhất thời đổi lấy một từ tình trong cõi ảo. Nhưng có đúng là ảo không? Làm sao có thể ảo được đối với một mối tình luôn hiện diện luôn sống động trong tâm thức như vậy. Tôi rất tâm đắc câu nói của một nhà thơ già: “Mọi tình yêu đều hư ảo chỉ từ tình là hiện thực” Nàng Lôrơ trăng một mình Soi nàng Lôrơ trang nhỏ Cam phụ nhà thơ độ Thân chữ nhớ câu tình. Tôi e rằng tình yêu của Lôrơ có thể là một trong những “tâm sự” mãnh liệt và éo le nhất của tình sử.
Ai cũng biết Gớt là một bộ óc minh mẫn có hạng- Ông từng được mời làm cố vấn cho nhiều ông hoàng bà chúa. Những năm cuối đời ông già khôn ngoan kia hình như đã “trót” một việc rồ dại. Vào tuổi ngoài thất thập, ông yêu mê mệt một “chíp” thập thất, tên là Ulriquơ. Giá yêu vẩn vơ chỉ “thầm mong trộm nhớ” một mình thì cũng chẳng nói làm gì. Kể cả những ông già vẫn được coi là chung thuỷ và minh bạch nhất của lịch sử ai bảo đảm trong đầu không khuất tất bóng một vài nữ trẻ ngoài luồng. Như thế thì đã không phải là Gớt. Không những nhà thơ già mê cô gái như ăn phải bùa mê thuốc lú. Mà còn khăng khăng đòi lấy cô làm vợ. Giá dưa lê bỗng tăng cao ngất ngưởng trên các sạp của đám văn nghệ sĩ vốn nổi tiếng rỗi hơi và bẻm mép. Đám “U60” thì ca ngợi sự lực lưỡng của thiên tài sắp sang thế giới bên kia rồi mà tim vẫn cuồng nhiệt vẫn bùng cháy một tình yêu “8X” (?) Thế hệ @ (?) thì dè bỉu ra mặt. Đúng là già chưa trót đời, một chân đã bước xuống lỗ rồi còn chơi trống bỏi. Không biết dơ! Có người sính thơ còn làm vè: Ông Gớt chữ nghĩa bề bề …(Kiểm duyệt câu thứ hai vì ô nhiễm môi trường). Nhiều “fan” của Gớt cạn đường lý sự đã phải sử dụng vũ lực để bảo vệ “thần tượng”. Còn Gớt thì xem khinh tất cả mười lăm phút. Ông vẫn quen bệt lên dư luận. Nhưng ông tuyệt đối không thể phớt lờ ý kiến của một người: bé Ulriquơ. Khi cô gái hỏi nhà thơ lão thành: - Có phải bác mết cháu không? Gớt kiên quyết gật đầu. Thật dễ ợt! Gớt không biết rằng đó là một câu hỏi hết sức hóc hiểm. Người hỏi và người trả lời không cùng một cấp độ thời gian. Nhà thơ đã phạm phải một lầm lẫn to về thể loại. Gớt tin rằng mối tình của mình là một tình ca cổ điển. Ulriquơ lại coi nó như một tình ca sắp đặt hậu tân thời. Và lẽ dĩ nhiên là Gớt bại. Một người bạc đầu trận mạc chữ như Gớt có thể bại vì tình nhưng không thể bại về từ. Trong những ngày tuyệt vọng nhất ấy, Gớt đã viết câu nổi tiếng còn dai dẳng sống qua nhiều thế kỷ. Mọi lý thuyết đều mầu xám riêng cây đời mãi xanh. Cũng thời gian này Gớt đồng thời hoàn thành tập sách bộ ba “Sự đam mê”.
Đến bây giờ tôi vẫn còn băn khoăn cái gọi là thất tình của Gớt, ông đã được hay mất. Đó có thể coi là một trường hợp bất khả định (như trong nguyên lý Gödel). Thất tình là một từ hai chiều hiếm hoi còn sót lại trong tự điển đương đại. Rôngxa đã biểu diễn lưỡng tính này trong những những từ tình tuyệt vời. Bài Tặng Hêlen. Tôi không dám chuyển ngữ chỉ mạo muội chuyển nghĩa: Khi em già nến đêm le lói Bên lửa ngồi gỡ sợi quay tơ Hát những vần thơ tôi rạng rỡ Rôngxa ca ngợi mình thuở ấy- mỹ nhân. Vậy là Rôngxa thua hay được? Chợt nhớ một danh ngôn ngang như cua của một nhà triết học hiện sinh đa tình: “Trong văn học (cũng như trong tình yêu. –L.Đ.) ai thua là được.”
Chiều Âu Lâu bóng chữ động chân cầu. L.Đ.
MIMƠZA
Mấy người biết Mimơza là tên khác của Ngó lời của Bóng chữ
Mimơza em vẫn đây mà em ở đâu
MIMÔIXANắng tạnh heo mày hoa lạnh Mimôza chiều khép cánh mimôixa
FÔNGTENBLÔRừng phong thu đã nhuộm mầu quan san Lối ngỏ nắng biệt mùa phong ủ đỏ Fôngtenblô tình bỏ nhỏ lá thu
VÉCXAYVécxay năm nghìn phòng không chỗ ở Ráng hồng lòng cơ nhỡ má Trianông
CỐT ĐAZUYAMaxi váy chân trời thu đứng sóng Biển đưa tầu đong biếc mắt âu xanh
MIMƠZAMimôza nhạt mùa hoa má nhớ Thương nở vườn rực lửa mimơza
LA JÔCÔNGĐƠSai hẹn bóng chiều Luvrơ nắng lỡ Môna gần nửa nhớ Liza xa
SÂN BAY ĐỜ GÔNSân bay Pari cửa về Hà Nội Cúi đầu tình chân ngỡ lối tha hương
ÉPPHENRõ tám hướng riêng nhà ai góc khuất Nắng đơn thương tháp bạc tóc bất thường
XA LỘBôjôle má mới môi ứ lửa Xa lộ thu thương ứa đỏ tắc đường
SƠNÔNGXÔCầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu Ca dao Sơnôngxô nổi lạnh tâm cầu đá Lá hỏi vàng sui bóng cá sủi tăm
VƯỜN LUXĂMBUALá vai rụng những pho tượng trắng A.Frăngxơ Nắng học trò vườn vai thu trắng lá Nỗi bây giờ tượng đá tuổi ngày xưa
MÔNACÔNước chảy huê trôi Tản Đà Mônacô nắng hoe đường cổ tích Má rơi đào thơ tống biệt huê trôi
MĂNGTÔNGNắng Măngtông mây trắng đầu nước Ý Lòng sang trang thu hồi ký lá vàng
MÙA HẸNHoa mùa hẹn mimôza ùa nở Lỡ thề đêm một úa nhớ vàng hoe
KỶ NIỆMKỷ niệm platan thu nghìn nỗi Bản đồ bạc màu rừng mỗi lối quên
KHẤNXanh Pôn đơ Văngxơ dốc bao nhiêu đận Lòng thành thầm tâm khấn giải oan tên
XANH LU-IBóng chân dài Xanh Lui lần lại Môđi[1] rồ Từ Thức dại Pari
NỢMưa anh đến vay xanh trời nợ nắng Lạnh tuyết bù rơi trắng Épph – em đi
CẦM TÙDường Baxti mắt trường xanh đại lộ Cầm tù lòng đèn đỏ tự do thu
TƯỢNGNhà nhớ ở đâu Lòng tượng già đường platan nắng đọng Giacometti dài chân bóng đuổi tuổi đi
ĐƯỜNG ĐÔNGPhố thi thì con gái Ôđêông đường đông thu nắng rộ Mình riêng siêu thiểu số phố đa tình
MỘ SÔPANHSôpanh mộ tứ thì hoa dậy đỏ Khối thất tình xưa trả nợ bây giờ
SÔNG LOAÔ saisons, ô châteanx Rimbaud Tình lẩn quất mộng nửa chừng sóng vỗ Sông Loa lâu đài trăng hẹn cũ Liêu trai
ĐỘC ẨMCử bôi tiên sầu sầu cánh sầu Lý Bạch Mới Bôjôle tình e đã lỡ Cốc một vang khuya ngỡ cạn máu mình
ĐỐM MẮTKhối đợi đảo mải mòn mưa hắt Bãi Cháy[2] đèn đốm mắt Can2 xanh
MẶT TRẬNMặt kỳ hình xưa Khổng Minh lập trận Lần sơ đồ ga lầm lẫn mêtrô
GƯƠNG THUC’était hier l’eté voici l’automne Baudelaire Cột thuyền đợi nước sông xanh mày vắng Virút tình sâu gương trắng bạc đầu
PHẦN THƠMMột gốc cây chờ Yên Cơ trăng xế Mimôza tàn hoa để phần thơm
PRÔVĂNGXƠ... VÀNGEm đừng nữa gió xui lá đổ Khổ để vàng lượm úa thân thu
R.F.I.Thời sự R.F.I. tin chẳng phát Mộng vô tình ai ám sát đêm qua
PRÉVEIl pleut sanscesse sur Brest Ghế đợi đường rủi ro đời khoảnh khắc Phút đá chờ mưa bất trắc chiến tranh
HẸN THƠMChiều Itxăm nắng tàn xuân xa lộ Hoa vàng lòng lo hẹn lỡ thăm thơm
TANƠRÔNG[3]Hoa mải động nắng vàng lay bóng núi Lạc thơ Đường lối hỏi Tanơrông
HOA HÀNG XÓMMưa úa xuân gầy lửa hoe lụi khóm Thương tình Mimôza hàng xóm vàng sang
XANH VALĂNGTANHCácnavan hoa hóa trang phố quạnh Mặt nạ bạc tình lạy Thánh đừng xanh
NHÀ BANZẮCTrang in thử đợi ngổn ngang gạch xóa Mộ khuya công trường chữ có lần về
TƯỢNG ICARƠ[4]Icarơ khối nằm nghiêng đá lạnh Nợ chân trời mây động cánh đòi bay
MỘ VAN GỐCChúa chẳng độ trì chết nhờ lộc đất Trường xuân đãi đằng thân đắp lá xanh
VICTO HUYGÔPăngtêông[5] đá có biết xuân vào nụ Exmêranda[6] đường rủ cụ rong chơi
HOA TUYLÍPTình để nhỡ sểnh mùa chim én Tuylíp xưa hoa nhắc thẹn má au tình
MÁY NƯỚC NGHĨA TRANG JĂNGTIINước tí tách trăng trong đất mát Đêm nằm nghe cỏ phát thanh xanh
JIVÉCNI[7]Jivécni mây vần xuân trĩu nặng Mônê tranh thử nắng đổi tâm chiều
MIMƠZANhững cánh đồng Conza… Conza Em mấy mùa mimơza xa
HÊLENMột chuyến Pari già đợi đêm Hà Nội Hêlen phố đèn tóc tội Rôngxa
TRĂNG ĐỢITrăng đương thắp nửa trời bên đó Nhớ còn sang tỏ sáng bên này
THỀ BỒIĐất lở đá mòn một hai chìm nổi Thề bồi lời cát lỗi phải lầm sông
THU NHÀ EMAnh đến mùa thu nhà em Nắng cúc lăm dăm vũng nhỏ Mà cho đấy rửa lông mày Nông nỗi heo may từ đó Đêm mưa tuổi nổi ao đầy Đồi cốm đường thon ngõ cỏ Bướm lượn bay hoa ngày Tin phấn vàng hay thuở gió Tóc hong mùi ca dao Thu rất em và xanh rất cao
ÁT CƠAnh tìm về địa chỉ tuổi thơ Nhà số lẻ phố trò chơi bỏ dở Mộng anh hường tim môi em bói đỏ Giàn trầu già khua những át cơ rơi
QUAN HỌTóc bạc tầm xanh qua cầu với gió Đùi bãi ngô non ngo ngó sông đầy Cây gạo già lơi tình lên hiệu đỏ La lả cành cởi thắm để hoa bay Em về nói làm sao với mẹ...
MẮT ĐÁP CẦUĐương nắng đường rùng lạnh Mi rừng em gió lùa Hay nỗi tím mùa xưa Bằng lăng động bước hoa cà em vào tuổi Chớp đầu sông con dông tím giải nồng Mây bồng bầy mơ trắng rỉa lông Vườn kỉ niệm mắt Đáp Cầu vợt bướm
TUỔI DẠIĐưa anh lần những vùng quên tuổi dại Thuở trăng sim soi lại bãi tim khờ Thềm thế kỷ bóng trường xưa Yên Bái Phố dài áo trắng gái sương mai
THƠM XƯAPhố anbum đêm trở lòng lá úa Bóng những đàn bà cũ heo may Vằng vặc môi trăng đường dang dở Hoa mùi thơm cổ má đầy tay
HỒ HỌC TRÒCó phải thu quê bên Hồ Kiếm Tóc mưa mai nhớ biển thương dài Hỏi liễu cành lay chim làm mối Môi đào hoa mách lối nhà ai
RẰM THÁNG BẢYAnh đi rồi bơ vơ tình bóng lại Lá đa cháo rằm tháng Bảy nhà em Địa chỉ mãi lần quen chẳng thấy Tắc giao thông cầu vồng vượt nháy đèn
BARIEEm gang tấc bên kia đường xe lửa Tình đò xuân cách trở barie Tàu tút còi tên gọi em u ú Drim nhòe tim sự cố một bóng đi
GIẾNG CHÙAHồ rải liễu ốc đảo vui nắng lạ Lắc rắc mưa quê kỷ niệm thả về Mắt ngỡ nước giếng chùa thu biếc động Cây đa phố già cái bống tuổi xa
CHĂN BÒ CÔN SƠNBa mươi tuổi ba mươi con bò Ngu không số dư Thuở chăn bò cỏ bãi xanh đầu tuổi Côn Sơn trăng vườn vải nỗi thông reo Chòm Yên Tử gió triều neo mây nổi Suối Giải Oan chân lội tội trần
CU GÁYTình kết lạnh truyện xưa cu gáy Chim ca dao lòng hát cháy thương đầu Thu muộn nắng quái chiều cỏ áy Tro tàn chưa biết đáy thời gian
GAIllumine d’immenso Ungaretti Em sao xa chiều bao la ga
CẶP BẾNThế kỷ đinh ninh tình cặp bến Ghé nhầm một điểm đến trùng tên
XÍ XÓACùng Giáng sinh ngày Phục sinh tiên tổ Câu thơ khổ tu xí xóa nợ luân hồi
TRỌTrọn đời trọ góc nhìn thiên hạ Cam tâm làm khách lạ bản thân
TỐNG BIỆTMột đời mải tác oai quyền thế Ngàn đời bia hậu thế bôi nhơ
CHỢ GIỜIChợ ngổn ngang sốp thiên đường hàng mã Thánh thần tù mù mác giả đi đêm
TÓC BẠCMi rợn liễu rờn xanh xao xác E đầu ta tóc bạc lầm nhà
BẤT THẦNTuổi đến bất thần hoa có biết Má hỏi đào bưu thiếp mừng xuân
RỪNG TRÚCCõi tục trút rừng bay mây trắng Trúc đằng căn để đắng tâm măng
CHIM GÕ MÕTâm lặng lạnh gốc bồ đề mưa cũ Chim gõ mõ kiếp xưa chưa hết rũ lụy tình
CỬA THIỀNTrúc đường ngày mở mây ùa nắng Núi nỗi sương đêm trắng cửa thiền
KHO TÀNG KINHDốc tùng gậy trúc mây vô sự Kho tàng kinh còn động chữ đa mang
SUỐI GIẢI OANLòng đầu nguồn trong suối múc tẩy oan Dòng đục sót khúc giải lầm cuối nước
HOA ĐẠIHoa đại bao giờ kết trái Nghìn năm tu chưa thành chính quả Hồn hoa bay bướm thả trắng rừng
MÕ KHUYANgộ tâm dung dị tức tâm nan Đại sư Hương Hải Lòng ngộ trăng trong đèn gõ mõ Tùng già xanh trở gió u u
MÓNG RỒNGThì móng rồng dậy hương trăng cổ thụ Lòng lơ đãng già tình tú nụ hoa
MÙA CHỜXuân én hẹn mùa chờ hoa đi mất Lộc xanh thừa thiếu suất một ngã tư
HOA CÁNH CÒMây bóng chim thiên di tình vắng Cánh cò hoa trắng phố đò đưa
DỐC FAĐINNhà hai đứa nửa đoạn đường cao tốc Xuân nửa tình xe tuột dốc Fađin
CHỮ BUỒNMộng cường nước vỗ trăng triều cả Chữ buồn trang thả cá heo chơi
NHẢY SÓNGLầu cát trăng dạ tràng xanh biển mộng Phao tâm đau nhảy sóng bạc đầu
DẦM MƯAÔ che cùng khung xuân cụp lại Đầu trần tình tóc dại dầm mưa
NGOẠI DÙEm ô một lạnh mình anh lãnh đủ Ngoại dù vùng mưa nhỏ hóa mưa to
TAM ĐẢONúi lẻ nắng phai màu sương đảo Ngày đầy mây tay áo phơi bay
RA TÒASao biếc long lanh mà cửa đóng Tội tình xuân xử trộm mắt xanh
LÁ RỤNGTóc muộn cuối hè heo sớm Lá vàng thu còn ỡm ờ thư
RỪNG CHƠIKhách khứa hai ngàn núi xanh Nguyễn Trãi Chữ mải hoa rừng trăng túc tắc Một mình chơi với hắc tinh tinh
DI ĐỘNGTin nhắn chờ chuông hoa ngủ Mộng ghé hường máy ọ sợ tan hương
ĐỒNG HỒ CHẾTTình chết đồng hồ xuân liệt máy Phố bạt ngàn chẳng thấy thời gian
M.C.Mắt trong xanh bỗng đùng đùng bão biếc Trách M.C. tình thời tiết quan liêu
BẤT TRẮCCầu bước chênh vênh tình bất trắc Em mắt Xatăng mặt Phật bà
NGU LÂUĐừng mắng anh ngu lâu bạc đầu vụng dại Dẫu được yêu lòng quá tải vẫn thất tình
THƯƠNG MUỘNHương nhu thương tóc tuổi thu rụng lá Mưa nửa ngày tình cả gió vun cây
DI ĐỘNGDi động tin tìm mê lộ phố Lòng khác tình tim đổi số lặng thinh
HOA MAILời lỡ nuốt thề mà mai buột nở Xuân đa mang hoa khốn khổ chung tình
TÌNH CA MẤT NGỦNgười ta thường ngủ chung và thức một mình
RÂU TÓCNhạn cũ tin người vắng Bóng nắng chiều nhạt thưa Râu tóc um tùm rậm Gương tình không nhận ra
ĐỀN CHỬ ĐỒNG TỬĐâu cát che thân chàng họ Chử Mà mình công chúa ngó ngần trăng Mây khói bâng lâng trời ảo xứ Tình bằng già trăm mối nhện dăng
NGOÁI LẠIĐời ngoái lại khá nhiều sự thật Úa vàng rụng lá chất sau lưng Nắng tắt tuổi chiều mưa nặng hạt Đầu hồi nghe tóc bạc lạnh rơi
ĐỢIChết vẫn hè cà phê trưa phố vắng Thứ năm tình tuần ly đắng đợi tin Hương thắp đỏ nén Dunhill đầu trắng
GIẤY MỜISinh nhật em bình minh tuổi Mộng um tùm nắng hội chim Ngơ ngẩn già anh ngớ đợi Chẳng đoái hoài nhau một giấy mời
NHỚEm mãi mãi xa em mãi mãi gần Má nắng tần ngần mưa chung thân nhớ Mắt thượng huyền trăng khuyết nửa phân ly
CÁI NGỦKhuya mải gió tàn thu mộng úa Em vô tình theo cái Ngủ đi đâu Một đời ta bên nhau Nửa đời ta cách trở Nửa giường chăn dang dở trăng đơn
THUỐC AN THẦNVừa báo gió mùa đã sang gió bấc Tim đồng hồ huyết áp loạn cầm canh Chiếu chăn một trăng suông mùi thảo dược Công chức thuốc an thần ai chế độ cho ta
ĐỌC ĐỖ PHỦDăm vỉ an thần mặt rỗ Khuyên tròn đỏ mắt Đường Thi Sao hát mẹ nôi bống nhỏ Bỏ à ơi mình bây giờ Nợ chữ thương thân Đỗ Phủ Già đa bệnh độc đăng đài
GỐMMột chiếc bàn xoay hồn cổ sử Một lò lửa ủ đất lên men Lòng gốm rượu sủi tăm tình cũ Gác chân họ Lý ngủ say mèm
TÁI ĐỊNH CƯBạn phần lớn đều đã thay địa chỉ Tái định cư vùng ngoại thị Yên Kỳ Đó có bãi đánh cầu lông không nhỉ Mưa bụi hồ sớm liễu rủ ta đi
LUỐNG TUỔINăm đã cũ nhưng tình vẫn mới Sao em vội đi Nắng lẻ ngã tư gió nổi Chiều vườn hoang luống tuổi vun già
VÔ ĐỀMây thấp nặng mướp giàn chữ đắng Áo ban mai quái nắng bay dài Không em phố chột trời hoang vắng Hoa nói gì xuân gọi tắcxi đi
ĐÊ ĐẦUĐê đầu tư cố hương Lý Bạch Hay đường lối xuân chủ trương bài ngoại Cửa khẩu em thôi cấp giấy thông hành May bạc chân trời xanh sóng mãi Sông đê đầu trăng bãi cố thương
PHỐ CŨPhố cũ e đường xưa gặp lại Ngã thu đèn nháy một hưu tình Kỷ niệm úa vòng quanh quẩn lối Mùi cà phê đợi mắt hương đen
SỚM HỒNắng hây hây gió hẩy mặt hồ Lá đảo phố tâm mùa xào xạc Cao biền tuổi dậy non núi gác Ngực đầy con nước sóng phây phây
ĐÊM TRẮNGƯng đáo thiên minh đầu tận bạch Bạch Cư Dị Ngủ giấc giờ mỗi ngắn An thần liều mỗi cao Tóc đêm vằng vặc trắng Gối bạc đầu vào đâu
TÊN EMTên em mở mục Thiên kỷ mới Én xôn xao tin bối rối kênh vào Lòng dữ kiện virút lovơ hoành mãi Cổng trời xanh trót dại vì sao
TÂM SENSen búp đôi đòng đưa trăng ngủ Tâm hàn đêm giấc trở thờ ơ
CỜ THẾĐét đồn lên đánh cuộc cờ người Hồ Xuân Hương Mê lộ đào cờ thế ngàn năm trước Lòng trần hoa lần gỡ nước gểnh xuân
ĐỌC TAM BÁCH THỦTrang chẵn trăng tròn nghĩa lẻ Chữ già tình trẻ buông câu
NGÂN HÀNG NGÂUThư giấy ố chữ tàng kho tình cũ Ngân hàng Ngâu séc nửa bạc màu
VẢI THIỀUVải ghép yêu vườn thiều tu hú ngọt Tình lầm xui dạ xót trái sai chua
KINH NGHIỆMKinh nghiệm mùa đầu tim sẹo mãi Thất tình ba bẩy thất tình hơn
HOA TẾTNăm lạnh tình chờ mai gốc lão Đào điện hoa xuân báo lấy chồng
RỦIVô đơn chí Bếp lụi năm tàn trang lạnh chữ Tình còn dự báo gió bổ sung
SAPALòng ngũ sắc dù xoe chiều thắng cố Nắng già tình nhòe nhạt phố Sapa
PHÓNG SINHChép quẫy Hồ thong dong cá thả Lòng mắc tình rồng hóa long đong
TRANH HOA LOA KÈNToan bụi, nét nhòe đài hoa trắng nhớ Đêm loa kèn ú ớ số phôn quen
DI CẢOChữ phi lao dãi dầu trăng cát bãi Di cảo xanh tình đối thoại đại dương
TẠI GIAHiện thực ảo máy viễn hình cận ảnh Thế giới tại gia tình lạnh vắng nhà
CHẢI ĐẦUVô tình lược tóc trăng ngơ ngác Soi đầu thu một sợi bạc buồn
HOA GẠOĐào cuối mùa lòng xoan chưa cạn Gạo lão tình tiếp quản đỏ đầu sông
HƯƠNGVườn cũ hoa trăng tịch mịch Tình buồn thơ dịch thư hương
XUÂNÁo trắng chân dài nắng lạ Sáng ngần thân phố khoả xuân
HÀNH HƯƠNGHành hương lần tìm mắt em đất thánh Cầu long lanh lóng lánh một tin lành
SỐ 17Thí xinh số báo xuân mười bảy Tình xanh xin đừng bẻ gẫy cành
NGÀY NGHỈSao em lại nghỉ yêu Chủ Nhật Xuân đình công phố thất nghiệp tình NẾP NHĂNMộng nhớ trán vầng đêm hằn nếp Bóng em tạm trú nếp nhăn nào
PHONG CẢNHÁo gió buồm lên thân biển động Lưng thuyền chành sóng ngực cồn trăng
NHUẬNTháng Hai nhuận thân xuân vừng nẩy lộc Nỡ lập nghiêm anh rét độc một mình
QUÁHẹn lầm mùa vườn xưa xanh úa lá Tình sương mù thương quá chẳng thành mưa
KHIẾM THÍNHMôbaiphôn hẳn là em nhắn gọi Tội anh khiếm thính mỏi chuông chờ
TIẾT KIỆMĐã hẹn kiếp chung trăng chung gối Sổ tiết kiệm riêng khối nội tình
MAIBước mỏi bóng đơn đêm quán trọ Mai còn thiểu số phố chưa tên
HỒ SỚMXuân sớm liễu rờn hoa thể dục Ngó đèn hơi ngực phố đầy em
HỘI HOA MƠHoa mơ hội mở vườn đời Vé thật anh có chỗ ngồi thì không
GOM LÁAi về gom lá đại ngàn Chiều tàn cháy cái úa vàng sưởi xuân
RẰMTháng Bảy rằm trăng sao sáng quá Mộng còn xanh tình đã hóa vàng
THƯ NHANHBưu tá già thiếp tầm xuân khẩn thiết Đường dài E.M.S.[8] sợ đào phai
CẤT KỸEm kỹ cất tầng sâu kỷ niệm Lạc tình lục mãi kiếm không ra
THIỀNĐêm lẻ nghìn bóng thời gian thảng thốt Thâm niên anh ngồi thiền một tên em
MỪNG TUỔITuổi mới hương xưa trăng lẻ Lỳ xì nhau dăm vé thất tình
DÂN CAĐến hẹn lại tìm xuân lễ hội Gặp trăng nói dối bến bội thề
HOA VÀ GIÓĐào đợi má đông phong nụ ngỏ Hoa hữu tâm mà gió đãng tình
CHIA ĐỘNG TỪMột thoáng trăng tròn thu khuyết nửa Tình người chia thì quá khứ dở dang
MỘT MÌNHVội về quên chẳng rủ anh Một mình thương tóc me xanh nhặt vàng
KIM DUNGCò lặn lội những vùng biên chính sử Chăm lũ con ngoài giá thú hoang sơ BẤT CÔNGEm nỡ tim phân làm hai nửa Nửa quên phần anh nửa nhớ phần người
AN TOÀN GIAO THÔNGCầu vượt đến nhà em xuân mắc nạn Luật an toàn vi phạm khoản bao nhiêu
TRỰC TUYẾNDiện đối diện giao lưu trực tuyến Lòng đường trường tình viễn đại dương
TÀI TRỢVườn cỗi ngân hàng xuân xóa nợ O.D.A. đừng tài trợ đắng cay
TRÁI NGƯỢCHoa đào mải giục môi em thắm Mặc hoa mơ sui trắng tóc anh già
SAN SẺAnh thừa tuổi già em tuổi trẻ Ước gì san sẻ đỡ cho nhau
NGÂUEm đi mãi mùa Ngâu mái dột Lạnh tình người bóng một thương đôi
XÔNG ĐẤTEm xông đất sáng vườn hoa năm mới Ngực thượng huyền trăng chín chuối nguyên tiêu
NHIỄM LẠNHNhiễm lạnh chia xa ke già sương khói Toa thuốc bão hòa hội chứng sân ga
BÊN KIANhư thấp thoáng bên kia là hạnh phúc Tình không người thị thực để sang sông
KHÓ HIỂULòng úa vàng đào sao thắm nở Hồ liễu xanh bờ vô cớ xuân
PHÙ SATình đắp ngọt bờ dâu bãi mía Sông già lo trả nghĩa phù sa
BỎ ẢIEm vắng mãi xứ đồng tim bỏ ải Cỏ dại khờ xui đất lại hoang sơ
VÂN VỤBiếc vân vụ mùa xưa mưa hắt Nhớ đầu mày cuối mắt thương may
ĐỒNG KHỞIVới anh em nghĩa là năm mới Chữ đòng thơm đồng khởi ngực hương
XIN CHỮLòng năm mới cửa em xin chữ Xin chữ tâm em phát chữ tài
TRANG TỬHãy thanh lý sạch đúng sai ngoài cửa Lòng tầm tầm toalét rửa hư tâm
ĐỢIMấy chữ si tình thơ còn khóa Má đào chưa giải mã thơm môi
TỘI TÌNHHận nỗi trăng thề mà hẹn lỗi Tội tình ai lội cuối sông Thương
THÔI HỘSắc đào soi mặt hoa đào Đào kia gió động đào này nay đâu
NGHỊCH CẢNHVẫn em vẫn xuân vẫn đường hẹn cũ Cả người trùng tên trùng họ với anh
XỔI LỜITừ chưa ngấu tình chưa dám phát Xổi lời e chát tuổi hồng ngâm
HỒ GƯƠMBiếc liễu sắc Hồ thu trả kiếm Cẩn thận xanh nguy hiểm chết người
CẦU MƯATim hạn mộng héo cành úa rễ Tình lên chùa làm lễ cầu mưa
MẮT XANHĐầu tựa đầu thâm tâm lòng chợt sợ Mắt ai xanh trên chỉ số an toàn
XUÂN GIÀMưa mới vườn xưa cây hỏi tuổi Xuân già e hẹn lỗi trăng non
TRÒ CHƠIBịt mắt bắt hụt em hụt mãi Trăng thề rồ dại – ú tim chim
NỒMMi gió vòm xanh mắt nắng Mộng nồm phơ phất trắng sân phơi
NHẮC NHỞHẹn cũ lời thề xưa bến lở Xuân bồi sông nhắc nhở phù sa
LÒNG ĐÀOXuân em rủ đi thương còn nhớ lại Vườn đào hoa khiếu nại thời gian
XIN LỖIXuân mởi mới sao tình vội cỗi Lá lìa cành xin lỗi hội xanh
HOA MUỘNMuộn tháng Tư đào còn soi đỏ lối Thương già hoa nói dối chiều xuân
PHỐ MỚIPhố mới anh tình em lạc lối Đèn lô nhô bối rối sương mù
DƯ TÌNHĐầu tâm liều nghiệp yêu quên phá sản Lòng không đang quyết toán khoản dư tình
SANG SÔNGMắt tận thu xanh trời nhạt biếc Đò sang sông còn liếc bến chưa chồng
THƯƠNGHội thắm môi mùa e ấp nắng Thương vườn dăm đắng cải ngồng cay
GIÓ MÙAMùa thả gió nhắc nhở chim chuyển hộ Xuân mới bừng tình tim nỡ thiên di
XẾP HÀNGCửa tim phiếu xuân xếp hàng đông quá Đến lận mình tình đã sang thu
KHIỂN TRÁCHSự không thành em xin đừng khiển trách Siêu đần chưa vỡ sách chen ngang
THỊ ĐIỂMMôi thắm má hồng xuân thắp nắng Da ngà bì bạch trắng cho ai HIỆN TẠIEm giác ngộ anh từ hiện tại Bất cần mối lái của tương lai
KHỔNG TỬKhổng Tử rách giầy xuân tưởng đến Thu già sông đạo bến thật xa
CÚNG RẰMTrăng tròn mắt tỏ bờ lau Lẻn vườn ngực trộm hoa cau cúng rằm
SE CHỈ LUỒN KIMChỉ đã luồn kim se lận đận Tình chần chừ nhuận rét nàng Bân
NGƯỜI XƯANhững người xưa bóng hoa thường trở lại Hương khuya huyền thoại chuyện trăng thề
TỰA CỘTTương lai nóc thượng đình mưa dột Tựa cột ngồi nốt chuyện thị phi
RẰMAnh nhìn em em mải nhìn trời Rằm vành vạnh khối tình soi khuyết
SỤT ÁPEm bỏ anh cho tình sụt áp Bích đào sắc nhạt hóa đào phai
DI ĐỘNGDi động tìm gọi em tun tút mãi Tin nhắn hoài vùng ngoại sóng vô tâm
BẢO HIỂMTrải thác ghềnh sông sâu bão biển Phiêu lưu quên ký bảo hiểm tình
ĐƯỜNG XAMộng già xương nhức mỏi đường xa Còi rúc gọi một tâm ga gió thổi
TRANG “OÉP”Báo mới khai trương tình vội khép Bời bời tâm trang “oép” mồ côi
ĐIỂM TÂMĐêm gọi mãi tên anh qua giấc ngủ Điểm tâm ngày đừng cháo lú quên nhau
THƠM CŨBữa cuối chia tay mùa gió quẩn Nếp cái hoa vàng thương vẫn hương
CHIA LYMột bước đi một đầu ngoái lại Bóng tình mưa tiễn mãi ga xa
ĐÊM TIMĐã quyết chia tay chiều bão gió Tình còn cố thủ đáy đêm tim
DẬY THÌNgơ ngác đêm thì thơm tuổi cốm Ngực mầm nảy mọng nõn câu trăng
CÁT BÀTình mộng hè mà em bỗng vắng Cánh cò đằng đẵng trắng mây bông
CỬA ĐỀNBiển triều dâng tình sao nỡ rút Nắng quái cửa đền mưa nước lên
CÁT HẢIBiển thở vỗ ngà thân trắng cát Tóc trường chân sóng mắt trăng lên
CHUNGHai đứa đã chung môi chung má Ước gì chung giấc cả chiêm bao
SẮP ĐẶT Đồi phơi đòng lũng vú kênh trăng
Quán lạnh mưa rừng trọ câu quan họ Ngực trống cơm thổ lộ lửa tình bằng
Đất hẹn gà gáy bên kia núi Bên này ngày vớt suối hoa trôi
Lá phải hơi rừng chim đánh tiếng Nắng chần chừ xanh biếng chân đi
BẾN ĐỤCSao bảo mắt trong mà bến đục Mõ sớm khuya thế tục bận lòng
SỐ DƯKho dự trữ ngân hàng xuân nào đó Dư còn dăm số lẻ chữ đầu xanh
KHỞI TỐMấy độ thề nguyền xuân hẹn lỡ Cuội gốc đa khởi tố trăng già
DỐI GIÀChuyện nói dối ngàn lần anh nhận lỗi Em xin tha đừng hạch tội dối già
DẠI YÊUNgoan cố thất tình xuân vẫn mải Khờ biết bao giờ hết dại yêu
KHỜNgân hàng yêu trường kỳ khờ dại Nợ bạc đầu trả lãi mơ xanh
ĐỘC THOẠIHai đứa đầu soi trăng lặng lẽ Độc thoại hoài nghĩa một cô đơn
TĂNG BOXuân bắt đầu tầu nhanh xanh thức ngủ Tình tăng bo toa đỗ đoạn bạc đầu
SÂN GAĐèn đỏ sân ga tầu đợi chuyến Đêm mau già kỷ niệm lắm ma
HƯƠNG ĐÊMVườn suông tình thu trăng tròn mới Người bỏ thương rồi hoa tới hương
MỘNG CŨTình đổi tiền quầy tim xưa đóng cửa Mộng cũ dăm đồng âm phủ gió xua
SIÊU THOÁTThư đài lửa mắt sông Hồng buông mát Chữ tro bềnh tình siêu thoát nổi chăng
THUẬT TOÁN Số tình chia chẵn một cô đơn
QUÊ CHỮ Lang thang trang lần quê chữ tìm mình
Từng bước đi xuân từng sóng sánh Em đùi thắng cảnh mắt danh lam
Em thuở giáng xinh mùa khai vị Lẽ đời thêm một Lý thương nhau
Đường nắng thương áo ong lưng chành sóng Em bận lấy chồng gửi bóng anh chăm
LỜI XANH
Tóc bạc chữ mầm xanh thiên lý Tuổi cao biên tim vị thành niên
NỢ Nợ một khoản bạc đầu chưa trả hết Lãi mẹ lãi con lụy mấy kiếp lời
Thương nỗi tình già trăng tỏ mãi Cải vàng khoản đãi bướm thời gian THƯƠNG LẺ Hồ chành liễu chớp xanh mùa biếc Lẻ một trăng diều một chiếc yêu
Trăng cũ chuyện xưa lời quả lạ Môi xuân lần giải mã hoa đào ĐOM ĐÓM Đêm biển tận trăng tình đoạn cuối Đom đóm ăn bóng tối lập lòe
Đê cũ mộng đồng hương chín lúa Khẩn em đừng xả lũ nguồn cơn CẤM CỬA Nhà em đường thênh thang xa lộ Biển an toàn cấm cửa mình anh
Ai lên xứ Lạng cùng anh Chữ lưu thuỷ hành trình mây xứ Lạng Mộng đầu cầu vô phép cảng biếc câu
Mắt bão đã qua xanh còn dốc ống Lũ quét đêm rừng xác mộng dềnh sông
Em đến bồng anh ru mộng mãi Tình dọn nhà bỏ lại già nua
Đã lũ suối mưa rừng gió táp Tình còn sụt áp chữ vô tâm
Một chữ niệm hoài tâm vẫn lạ Tu từ chưa chín quả trăm năm
Một thư đãi bôi mấy lời giả nghĩa Mưa thanh minh cho mía nhạt tình
Bên phải kề em trăng gần cận Bên trái chờ thẩm vấn chia ly
Đêm chữ kể chuyện tình kiếp trước Trang già trăng thệ ước đơn soi
Tà gió phẩy dài thu xanh ngắt Nắng chớp tình oan mắt nghi can THƯƠNG HIỆU Thời trang trải mấy mùa nắng chết Mác tình trọn kiếp “mết in em” (made in em)
Đầu bến giải thề sông bội ước Chiếu trăng chưa cạn nước cờ tàn
Huyệt vô danh lút xanh cỏ sử Bia mòn xù nợ chữ tương lai
Thân võng biếc mây đồi sóng sáng Trăng rằm thu chuyển khoản long lanh
Bạch vân thiên tải Phố chợt trời mắt thu khởi nắng Hạc vàng mây trắng áo cò bay
Quay quay thương nhớ quyến vào tơ Người đáy mộ tâm còn luyến láy Đèn vàng nhấp nháy ngã tơ quay
Chúa Liễu đền lễ tình vay nợ Rủi ngày Chủ nhật Chúa công viên
Hạt chữ nẩy mầm xanh luống tuổi Mơ bạc đầu gội bướm bay xuân
Tìm lại tình xưa băng hình lạnh Kỷ niệm đường độc gánh hoàng hôn
Gió rừng lá hỏi thư ngàn phố Một khuyết trăng thu một cố tình
Ve sầu buồn hát lá đa Hoàng hôn già vớt phù sa bồi tình
Vườn hoang hoa cải hóa vàng Mộng ngần đập cái chín bàng nhân chia
Người đã đi rồi nỗi tù sâu hận lại Xưa xích xiềng di lụy mãi tự do
Chuồng cọp đêm tàn trăng ác mộng Gió xổng tù cỏ ống u u
Tim sánh tim má kề liền cạnh Sóng lân tinh lấp lánh mắt đăng tình
Nắng mới một cành chim mỏi đợi Lila hoa mừng tuổi dối già
Đêm thở sóng trở mình cát vắng Thân ngà trăng bãi trắng thương khuya
Tim lang thang mưa dầu nắng dãi Nhà nghĩa thương chia nửa mái tình
Giắt lưng biếc lẻ để dành Mai rồi cách trở dữ lành cậy ai
Mình đi ta ở lại nhà Cái dưa thì khú cái cà thì thâm Tản Đà Mình tua bãi trắng rừng xanh Trắng tình suông bỏ mình anh gió Lào
Bóng dài nắng ngả mùa phai Nỗi mình bạc tóc nỗi ai bạc tình
Đưa anh viện tâm thần thành phố Lạc mình lâm sàng nhớ ngẩn ngơ
Biếc lộng bổng diều trăng gió sáo Mộng xa bờ ai dự bão cho
Chuột kích đêm già thu thảng thốt Mạng tin tim thư lốt trắng tình
Em híp hốp anh nhịp theo chẳng lại Thở thương mình tình phải vòng quay
Sạch xóa phần mềm lưu chữ cũ Vần tên em khởi ngữ tình từ
Trăng 2000 hoa chuyển giao thế kỷ Xuân xin chân gác nghĩa địa tình
Lòng rừng già mà hoa thì con gái Tóc dư hương thương ngậm ngải tìm trầm
Tình lẻ ngồi trang trắng đợi Yahoo chấm com thư gửi một mình
Thơm thở ngực hồ sen trổ nhũ Sóng triều cường chân xổ trường trăng
Rừng già úa nắng rụng mưa Thương người xế tuổi tóc trưa chải đầu
Có con bướm trắng thường sang bên này Vay thương chút vốn mở hàng Bến đò bán lẻ bướm vàng sông xanh
Một bến đau một trường giang khổ Xếp hàng xin kiếp nữa bên nhau
Hải điểm đệ nhất danh bất trắc Mi may đừng nhắc Vịnh Lông mày
Sớm ngỏ cánh trời xanh tính sổ Hơi em ngực vỗ gió đầy sông
Trăng rằm trái mọng cong cành bưởi Đèo bòng người gốc tuổi rung cây
Chân dài trắng vỗ nắng siêu Phố cổ dáng chiều ba ngấn
Em Tây Nguyên anh gió mùa Đông Bắc Chăn trở dài tim tích tắc tên
Vườn má thì hoa đa sự Dục hồng mượn cớ gió đông
Tình đã hạ huyền tâm chưa tắt Mắt còn cài đặt chữ long lanh Lưng bóng em đi đường nắng trở Chợ tình khờ bán nhớ mua quên
DIỀU Nửa đời dại chữ chơi dây đứt diều
Em bắt nắng cho mưa chớp tạnh Chiều già ai gánh lạnh cùng ta
Tháng một hai mươi em hoa anh tặng Cô giáo vỡ lòng bài học đắng cay
CỎ MAYEm váy mini chiều đảo phố Hoa không may đường hoa cỏ may
CHIA TAYPhố cũ chia tay ngày nắng tắt Chớp còn nháy biển mắt mưa cơn
PHONG TỎAChữ đã mầm và xanh đã mạ Đào còn phong tỏa má ươm môi
THU ĐIẾUCá đâu đớp động dưới chân bèo Nguyễn Khuyến Liễu lim dim nước không gợn sóng Một ngờ liếc biếc động ao thu
TÌNH CHỮ Thu chữ cố tâm trăng
Mối sầu như tóc bạc Phan Khôi Từng suất gian nan từng ghềnh thác Sợi bao phần bạc bấy phần thương
Em đi vắng trắng miền cát sóng Thu rằm tình rủ bóng nô trăng
Gửi trọn trái tim nhờ nhập hộ Hội hè quên bỏ mất hồ sơ
Si mấy mùa chờ cây đứng ngủ Tóc xù râu tủa chữ hoang vu
Một gặp gỡ ba mươi ngày nhớ Một bóng tìm băm sáu phố chim
Thu tàn để nửa dư hương Để người nửa nhớ nửa thương nửa đời
BẾN CŨ Trăng mòn đăng ký bến một cô đơn
Tình thiêm thiếp bỏ theo giấc ngủ Trăng đèn da tỏ ngó sen hương
Xuân mới vườn xanh hương rất lạ Bến bóng trăng tâm đậm quả lầm
Mưa cuối Tây Hồ sương phủ sóng Bạc đầu nhà nổi bóng mây trông
Cùng viếng mộ một tình xưa dang dở Gặp lại nhau ngờ ngợ ma về VẬN ĐỘNG Trang thiên thanh mộng xanh thả bướm Vận động hoa thì sớm dậy xuân
Nhà tầng tầng mơ xưa trời dã sử Em ngàn thương cũ phố bê tông
Chép đã bay đi rác hồ vướng lại Tháp Rùa tình mải cá hóa long
Thương anh đường trường không người trò chuyện Em đặc nhiệm dăm kỷ niệm tháp tùng
Em biệt cách nửa vòng trái đất Buồn xuân chưa hoàn tất hoa đào
Phố cũ trăng tròn xuân lại mới Cành già hoa bói nói lời yêu
KỲ TÌNH Lòng kỳ tình chưa ký sổ giao ban
Em cho anh tuổi thơ và kỷ niệm Tặng kèm theo một chuyện tình buồn
Mơ một đêm trăng tỏ Sớm ngõ hoa bạc đầu
Xe chuyển bánh mặc anh hớt hải Đầu Phố bụi mày cuối Phái mưa may
Ai tíu tít chim về bói nắng Ai vườn già mưa trắng hưu thu
Chiều xế vườn già thu nắng úa Tóc trần thơm mãi cố hương nhu
Bến cũ sóng thề xuân hẹn lỗi Núi già trăm tuổi đợi trăng non
Đừng đốt đô la Hôn đa đời mới Chỉ xin em một áo gối đầu
Trải mấy mùa đau tim giáp sắt Tình còn sét đánh sập thu lôi
Tình ta ước hóa thành truyền thuyết Luân hồi ký kết với trăng thu GẶP GỠ Gặp gỡ bờ Hồ em xuôi anh ngược Anh bước về già em bước tầm xuân
Vĩnh biệt rồi đừng đưa nhau nữa Nỗi tình lên một nhớ lên hai
Băm sáu phường đau mười hai bến đắng Vẫn liều vay nắng ủ tâm men
Tình nồng bỗng hóa tình nồm Mà đem phơi nắng cho lòng héo khô
Một lưỡng số trọn đời lo lắng Cả tình hay ngã trắng về không
MỘNG LẠ Bóng lời trăng tăm cá Biển Đông
Tâm diện tích mùa xanh mở rộng Hạt tình chưa đủ mộng gieo xuân
Vườn xuân dỗi bỏ đi chăng nữa Hoa đợi lòng dư dự trữ đào
Người đẹp vốn thường hay chết yểu Cổ thi Người kiểu nắng thời trang mệnh yểu Heo mai truy điệu ngõ chân dài
Thương anh nỗi trường kỳ nợ sợ Một mình huýt gió nghĩa trang khuya
Đơn khẩn khoản lão niên tình nguyện Xuân đừng thành kiến khước từ nhau
Lòng nguyên xanh tuổi non xuân trụi lá Oan chồng thương bạc má văn công
Nhất sợ tham quan em tập bắn Thình lình chớp biếc đạn xuyên tim
Bờ sông bồi bãi xôi ruộng mật Lời già sóng hát chửa thôi nôi
Nỗi em mộng già nỗi anh từ ngó Tình đồng sàng dị - ngữ đơn trăng
Tuổi đã nua tâm còn rủ trẻ Chiều đò lẻ chợ gió đôi co
Vườn dậy ngực thì xuân chín mọng Gió đừng manh động để xoài rơi
Nõn mộng má hồng trăn trở gió Hoa đào Lưu Nguyễn phố Văn Cao
Hai đứa chung nhà chung giấc ngủ Nửa mơ non lệch tủ mơ già
Nỗi em áo mưa anh sũng ướt Ngâu dài tình đổ nước lá khoai
Để anh đi trảy nước non Cao Bằng Cao Bằng hò hẹn trăng lõa thể Em hồ Hai Bể nhú non mưa
Một đận mưa rào hay xuân đã hết Một con dông tạnh biết lòng còn xanh
Rừng kỷ niệm bóng chim ngân hát Giải bội thề thu thất bát tình
Hôm nay hôm qua một từ trắc trở Mấy mùa mắt ngủ mấy tâm sông
VỠ LÒNG Chia tình lỗi một động từ yêu
Niềm cũ vẫn soi trăng Đồi Cọ Đời chữ dễ sống đủ trăm tuổi nữa Chửa cạn tiền Phụ Nữ bản quyền trăng
Tuổi thừa hưu lòng chưa đành nghỉ Từ bạc đầu hội ý tâm xanh
Ngỡ trốn đùa đâu ngờ em trốn thật Rừng ngàn tìm lạc giọng hu ú tim
Tháng Giêng rét đài Tháng Hai rét lộc Tháng Hai gió thân trăng trằn trọc Ngực mùa rét lộc lạnh đơn chăn
Thu vườn cũ hoa hương dang dở Lưu ly tình chửa nhớ đã quên
CÂN BẰNG Tình ta giờ có lẽ cân bằng
CHIA TÀI SẢN Tài sản phân đều: anh nhớ em quên
Tình hóa cổ phần thương hai nửa Anh cổ xuân mà em cổ đông
Mưa trái mùa gốc si tình sét đánh Phố ngẩn ngơ ngày nửa tỉnh nửa ngây
Điện mất đỉnh hè tâm thiêu đốt Bội biếc khẩn chi một chút hồ
Mi nắng chạy đùa xanh liễu tốt Cành già chim học dốt lời yêu
Nằm bên nhau mà tình ký ức Giường ngủ chung đêm thức một mình
Chăn trở đêm dài đôi lạnh Tình ngoảnh vào xin ấm ngoảnh ra
Em thừa mét tám cho thiếu vải Thon thở ngần mơ mải trường sơn
Tình clíc chuột màn suông đợi trắng Mộng về hưu lốt nắng quái chiều
Ngực mới dự hương vườn lú bú Rượu làng Vân men ủ ngó cần
NHÀ TÌNH THƯƠNG Mây bóng mưa dầm báo động quanh năm
Lông má tơ măng mình thốt nốt Tình phăn phăn mưa chưa đủ ướt đầu
Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò Tú Xương Mạng trắng bến thời giang chưa tạnh Yahoo tuổi lạnh chẳng đò sang
Anh ternét tắc đường thu dang dở Ngã tư tình ú ớ níc nêm suông
Mắt đèn Men vú Ngó trăng nguyên
Kỷ niệm vết tình xưa gió xóa Rừng còn nhật dạ lá thu thư
Thiếp ở Tây Hồ bán chiếu gon Hồ mưa lá tàn sen nhớ ngó Bộ gõ nam mô tạnh cửa chùa
BÓNG CÂU Bóng xế cầu lẻ một đoạn trường sông
Gốc mộng sét tình xưa vườn nhắc Mắt lành thu zíc zắc chớp xanh
DI SẢN Một đời từ lận đận chung thân
Mắt em gọi già thu đến sớm Hồ rùng mình liễu chớm heo may Biếc cốm thả chiều say nắng lạ Bóng lay ai sát cá lông mày
Em hàng tít đậm in trang nhất Anh buồn rao vặt cuối trang tư Mồng một nắng cửa em xông đất Anh chờ mưa khuất góc giao thừa
Tình hoa chưa mãn nở Ngoái cổ xuân cuối mùa Mộng xanh lòng mở cửa Đụng đầu vào hư vô Alô!
@Mắt đi đâu để mùa thu ráng vắng Lá vàng anh khuất nắng đốm thôi vàng Vườn chữ cớm một tình trang bỗng úa @ thư điện tử già nua
AZĐường chữ cái bước bút quanh lần lối Mực bạc màu xanh mãi nỗi A đau Chốt Z khóa dòng tầng xuân khép vỉa Hương hoa cau câu trộm vía thương đầu
PHỐ ĐÈNTìm em tìm em Phố chậm lên đèn Tìm em tìm em Phố chẳng lên đèn Phố bỗng không quen Lối cũ nghe mình bước lạc
Hàng Đào tìm em Hàng Bạc em đèn
LÚ LẪNTuổi lú lẫn ngược nhầm ga trẻ dại Hay u ơ quên mất lối về già Tha thẩn chữ ngã ba
THUYẾT MINH XANHNhư em bé viễn dương thuyền rãnh nhỏ Đông lạnh thơ ngây cảng trữ Vịnh bạc đầu Quẫy sáng đuôi vài thủy nữ Buồm bềnh vai bướm thuyết minh xanh
TÙ VÀGió bồ kết nắng lung liêng mày cúc Mà phập phồng xa thao thức bỗng xanh Ngò trắng ổ hoa vườn trứng quốc Tù và ngà ai ọ nghé đồng Chanh
Chiều xểnh đàn em chẳng gọi tên anh Đấy vô tình nên đây hóa vô danh
TỪ BIỆT Lưng ngày mây trắng áo cờ bay Ghế đá lạnh ly cà phê trở đắng Đê dài lẵng đẵng cỏ khô may
Em chợt hiện như một chiều cổ đại Vườn nhạt mùa hoa lải rải mưa xưa Bếp nguội chớp bùng tâm lửa lại Vĩnh cửu xanh soi một mải tình
An toàn xuân đồng hồ siêu điện tử Bảo hành tình giờ chết bắt đền ai
Em tựa bản trường ca hiểm hóc Học trăm năm chưa dễ đã thuộc lòng
Sói biển bôn ba nghìn bão lũ Lòng còn sự cố mắt dông xanh
Ai bảo mộng già xuân chưa chót Đồng tình lần mót lúa ba giăng
Để phần anh mưa buồn nắng nản Nửa đời ngồi kiểm toán lá rơi
Nỗi anh quá mùa nỗi em siêu trẻ Lên chùa thương cây si lẻ già nua
Xứ oản đất chùa hương mộc Vụng đường tu e dám thụ lộc chùa
Người đến rồi người lại đi Khiến người miếu gốc cây si khấn tình
Rằm tháng Bảy chùa chờ thông báo Cửa Phật tình phát cháo lá đa
Một đơn tình qua trùng trùng cửa ải Khiếu nại bạc đầu ai giải oan cho
Thu tuổi biển tổng trời xanh hoang dại Mắt xanh còn khuếch đại lũy thừa xanh
TỰ VỊ Chữ nhất tâm nghĩa lại nhị tình
Em đẹp một tính từ chưa có Thương người vàng võ chữ thâu trăng
Năm mươi năm trước anh hăm mấy Chim gù còn chuyện ấy khăm nhau
BỒ NHÍ U thất tuần bồ nhí mộng hăm
Tôi khóc những chân trời không có người bay Trần Dần Đời bất trắc mộng đầy đất chật Đói sân chơi hành khất chân trời
mấy giọt tháp Chàm Văn Cao Hông nở lưng trường trang đá múa Tháp lòng cố sự vú trăng suông
Có thể sau lòng tiễn nhau biệt cửa Một huệ tình ơn chữ ngộ thừa yêu
ĐOẢN NGÔNChữ ngắn tình dài nghĩa nặng CHỮA NGỌNG L là một nhà thơ bất hạnh. Suốt đời ông đeo đuổi chữa ngọng bằng thơ tình. Và càng ngọng hơn.
Huệ Tử là một danh sư thời Xuân Thu. Ông nói với học trò: - Ưu điểm của thầy là biết hỏi. - Khuyết điểm của thầy là hay trả lời.
Người ta có một cái đầu để làm khác chứ không phải để làm theo. Bất hạnh là người có cái đầu máy photocopy.
Thơ cách tân là thơ không biết điều
Cả hai nhà thơ X và Y cùng thích chữ. X thích chữ như một nhà sưu tầm báu vật. Ở X, nhiều chữ quý tự thân. Y thích chữ như một nghệ sĩ sắp đặt. Ở Y, chỉ có những chữ đắc địa. Thiên hạ mệnh danh Y là “Tả Ao chữ”.
Muốn yêu thơ cổ nhân không những cần lòng thành kính mà còn cần lòng can đảm. Tôi rất quý trọng bà Huyện Thanh Quan của Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo nhưng tôi không thể không thắc mắc: Một người thanh lịch và cẩn trọng chữ như bà sao lại có thể yên lòng với những câu thơ dễ dãi đến vô cảm (mà vẫn được lưu truyền) như: Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
Người ta chưa đánh giá hết tầm quan trọng của Tú Xương. Ông là nhà thơ thị dân xuất sắc đầu tiên của thơ Việt sơ thế kỷ XX. Bài thơ Sông lấp: Sông khia rày đã nên đồng Chỗ làm nhà cửa, chỗ trồng ngô khoai Vẳng nghe tiếng ếch bên tai Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò là một bài thơ hay theo truyền thống. Bài Mất ô: Hôm qua anh đến chơi đây Giầy dôn anh dận ô Tây anh cầm Rạng ngày trống điểm canh năm Anh dậy em vẫn còn nằm trơ trơ Hỏi ô, ô mất bao giờ Hỏi em, em cứ ỡm ờ không thưa Chỉn e rày gió mai mưa Lấy gì đi lại sớm trưa với tình là một bài thơ hiện đại kiệt xuất.
Cách đối xử tệ nhất với cổ nhân là sùng bái họ, mưu toan biến họ thành những kẻ đồng lõa bất đắc dĩ phục vụ mình.
Miễn phí nhiều khi chỉ là một chiêu lừa. Trong cơ chế thị trường mọi thứ đều phải trả tiền, kể cả đi thang máy bệnh viện.
Suốt 30 năm hoạn nạn, Bờ Hồ là người bạn tốt nhất của tôi vì nó biết nghe và không biết nói.
Đêm chỉ là người cố vấn tốt đối với ai ngủ được. Suốt gần hai mươi năm tôi mắc bệnh mất ngủ, đêm chỉ toàn sui dại. Đêm trắng của người mắc bệnh mất ngủ thật ra mầu đen.
Một nhà thơ thức thời thường cam phận lỗi thời. Vấn đề là ở phía trước hay phía sau mà thôi.
X được coi là một nhà thơ gàn. Ông mê những sàn trình diễn thời trang nhưng lại dị ứng với thời trang ngôn ngữ.
Jăng Cốctô (Jean Cocteau) có một nhận xét đúng nhưng rất đáng sợ: “Tôi yêu thời trang vì thời trang thường chết trẻ.”
Ăn đi trước chưa chắc đã hay vì có nguy cơ là người đầu tiên bị ngộ độc thực phẩm.
Zênông (Zénon) là nhiếp ảnh. Hêraclit (Héraclite) là điện ảnh.
Người đẹp cung cấp phụ bạc để nhà thơ sản xuất chung tình.
Các vị chức sắc đều tham quyền, trừ quyền rút lui.
Sau nhiều năm dạy hàng ngàn môn đồ, Ngộ Tử mới giác được cách dạy tốt nhất là học cùng với họ. Ông gọi phương pháp của mình là thoại giảng. Về sau Xocrát (Socrate) cắt rốn cho nó một định danh rất nổi tiếng: phương pháp đỡ đẻ tư duy (maieutique)
Từ quốc tế nhiều khi chỉ là từ bản địa học làm sang.
Đặt điều nói xấu người khác là vu cáo. Đặt điều ca ngợi người khác cũng là vu cáo.
Lịch sử các phong trào văn học nghệ thuật xét đến cùng là lịch sử đấu tranh giữa các fan club.
Một nhà báo trẻ hỏi Nguyễn Tuân: - Theo bác, điều kiện quan trọng nhất đối với nhà văn là gì? - Là biết đọc, biết viết.
Xanhtơ Bơ (Sainte Beuve), nhà phê bình nổi tiếng thế kỷ XIX, chưa bao giờ được coi là nhà phê bình hàng đầu vì ông thừa cái sắc sảo của ngòi bút và thiếu cái độ lượng của tâm thức.
Trong lịch sử tư tưởng nhân loại, hình như các môn đồ đều sống dai, các bậc thầy thường chết sớm.
Cuộc lưu diễn xuyên Việt của ca sĩ Y thành công vượt mức. Sang tận Campuchia.
Nhà thơ Đặng Đình Hưng có biệt tài đặt ra những thắc mắc sóc óc. Hôm đó đương ăn cháo lòng chịu ở phố Huế, Hưng đột nhiên hỏi tôi: - Tại sao đọc thơ mình cậu khen hay mà đọc Trần Dần cậu chỉ khen được? - Vì mình đòi hỏi Trần Dần nhiều hơn cậu.
Người đẹp quá yêu nhà thơ đã tặng anh một điều kiện khả thơ tên là thất tình. Thiên hạ quá nghe lời tự vị trách họ là phụ bạc. Đúng là oan Thị Kính.
Người điên thành Aten suốt đời hành hương cửa chữ tìm người tình kiếp trước tên là vô danh. Anh trở thành một nhà thơ du tình.
Nhà lý luận nổi tiếng thâm trầm X trong một chương trình truyền hình trực tiếp đã chứng tỏ xuất sắc một tài năng diễn xuất bẩm sinh.
Nhà phong cách học X có một đề nghị khá hấp dẫn. Ông yêu cầu đánh thuế nặng cánh diễn giả ưa đại ngôn như đám khách thiếu ý thức sài điện vô tội vạ giờ cao điểm.
Khách hàng rất thích thú được phong làm Thượng Đế. Họ chỉ băn khoăn một điều: Thượng Đế phí thực sự là bao nhiêu?
Người ta đồn Kăngdanhxki (Kandinski) là tác giả của câu nói trên cả tuyệt vời sau đây: Trừu tượng là một hiện thực khác. Điều quan trọng không phải ở chỗ ông có thực phát biểu thế không mà ở chỗ ông đáng được nói câu đó.
Điều đáng buồn nhất đối với một nhà thơ là ly kỳ trong đời thực và tẻ nhạt trong đời chữ.
Ác hoa của Bôđơle (Baudelaire) là một trong những tác phẩm thánh thiện hàng đầu của thơ ca nhân loại.
Phật có một câu rất hay: Biển khổ mênh mông quay đầu thấy bến. Mọi tác phẩm lớn đều xuất phát từ động tác quay đầu.
Phòng the là một từ lưỡng tính. Nó vừa kín vừa hở.
Nhà thơ ít nhiều đều có họ với Hacpagông. Anh ta rất bủn xỉn chữ.
Đặng Đình Hưng khi bị thiên hạ chê là thơ hũ nút đã có một câu trả lời rất danh ngôn: “Không nút để các cậu nốc hết rượu của tớ à.” Hưng rất dị ứng những độc giả lười và những kẻ uống rượu chạc.
Theo ý kiến nhiều chuyên gia thẩm mỹ, giữ eo chữ đối với một nhà thơ cũng khó như việc giữ eo đối với một người mẫu. Nó đòi hỏi một chế độ dinh dưỡng nghiêm khắc trên cơ sở kiêng khem những đại ngôn.
Người ta hớt hải kiếm danh kiếm lợi không kịp thở rồi lại rủ nhau đi tập Yoga để thở.
Nghịch lý đối với một diễn viên là càng diễn ít càng tốt.
Tôi trọng những nhà thơ sinh sự với văn phạm để tạo ra sự sinh của ngôn ngữ.
Thượng Đế không cần chân lý.
Nhà thơ có tật lẫn đường và lần ra những đường mới.
Một siêu người mẫu có thể là một người “xấu” độc đáo. Một hoa hậu thường là một người trung bình đẹp. Hoa hậu đều ít nhiều quá khứ. Tôi kính họ như kính một bài lục bát.
Modigliani có thể coi là người bạn đáng nể nhất của những người đẹp chân dài.
Trong mọi chiến thắng, thảm bại nhất có lẽ là chiến thắng trong tình yêu. Cổ nhân nói: “Trong tình yêu, thua là được.”
Trong mọi động tác chân, kỵ nhất là động tác dậm chân tại chỗ, vì nó động mà không đậy.
Crixtôp Côlông là một người hạnh phúc. Trên đường đi tìm tiểu lục địa Ấn Độ, ông lạc tới đích Châu Mỹ. Chủ đích nhiều khi không bằng khách đích.
Khi yêu ta những tưởng yêu một người khác, không biết rằng mình chỉ yêu một phóng chiếu của bản thân. Người La Mã xưa có một từ khá siêu để chỉ hiện tượng này: alter ego- một mình khác. Cái giết chết tình yêu hiệu nghiệm nhất chính là sự ích kỷ.
Thiền sư Vô Ngôn dạy môn đồ: “Thượng Đế sinh ra con người hai tai một miệng là có ý nhắc nhở rằng: Nghe quan trọng hơn nói hai lần. Cứ như cách ứng xử hiện nay của loài người có lẽ bà mụ phải nặn lại con người một tai hai miệng.”
Tình yêu và tình dục là anh em sinh đôi, vừa giống vừa khác nhau. Tình dục là một nhu cầu có thể thỏa mãn. Tình yêu là một ham muốn chung thân bất mãn.
Cần rất nhiều óc tưởng tượng để nuôi dưỡng tình yêu sống sót.
Tình yêu giống như giếng khơi, càng cho càng đầy.
Người trẻ ưa xê dịch không gian gọi là du lịch. Người già ưa xê dịch trong thời gian gọi là thư tịch.
Một câu nói của cổ nhân cần suy nghĩ thêm: Khoa học chủ yếu là nghệ thuật về cái thông thường, nghệ thuật là khoa học về cái độc đáo.
Chủ nghĩa hậu hiện đại là cách lãng mạn thời hip hop.
Làm thơ hình như là trở lại thời đa thần giáo.
Đi đến nơi về đến chốn không phải lúc nào cũng hay. Đi đến nơi về đến chốn khác nhiều khi còn hay hơn. Nó có cơ may tên là phát minh.
Dám nói những điều mình biết chống lại áp lực của chung quanh là một cử chỉ can đảm. Dám không nói những điều mình không biết chống lại áp lực của bản thân có khi còn can đảm hơn.
Trong dòng những nghệ sĩ Nga rời khỏi nước sau Cách mạng tháng 10 có Stravinski. Khi qua biên giới, một chiến sĩ biên phòng phát hiện trong hành lý nghèo nàn của ông một tài liệu khả nghi: đó là bức chân dung của nhạc sĩ do Picasso vẽ. Người lính biên phòng giữ ông lại và hỏi: - Ông phải nói thật. Đây là bản đồ căn cứ quân sự nào? Stravinski trả lời: - Đây là bản đồ quân sự của mặt tôi. BẮT CHƯỚC Con khỉ bắt chước vì bản năng. Con người bắt chước vì học thức, nó nhiều khi chỉ là một bản năng được phong hàm.
Cái hấp dẫn nhất của tình yêu cũng như của thơ nằm ở những ẩn số. Đó là một bài toán có nhiều nghiệm.
Trong tình yêu không ai được coi là khôn ngoan và đều có nguy cơ nhiễm virus dại tình.
Câu nói nổi tiếng của cổ nhân: “Người nói không có tội. Người nghe theo đó sửa mình” là bất cập. Nhỡ anh lợi dụng quyền miễn tố của người nói để tố điêu thì sao?
Người lạc quan là người chia tương lai ở thời hiện tại chứ không phải hiện tại ở thời tương lai. Một chủ nghĩa lạc quan bây giờ và ở đây.
Nhà thơ có thể bị coi là một người tiêu tiền giả vì anh ta thường sử dụng tiền của tương lai.
Hai ngôi sao ca nhạc chỉ khác nhau có một dấu. Một người sáng lòe, một người sáng lóe.
Theo nhà thơ X, lịch sử tình ca loài người chỉ là quá trình hiện diện của hai từ anh em chia theo những thức khác nhau.
Điều lo lắng nhất của một trí thức là trở thành một trí ngủ.
Các đấng cứu thế phải hết sức cảnh giác với những tên độc tài vị thành niên núp dưới áo choàng thánh thiện của mình.
Trăng già đã làm chứng cho không xuể những lời thề giả mà vẫn được tình yêu miễn tố.
Lý tưởng được nuôi dưỡng bởi những vỡ mộng cũng như tình yêu bởi những thất tình.
Thật ra Đông Juăng là một kẻ chung tình nhất, chung tình với tình yêu.
Trong cuộc đời bình thường nhất của mọi người, cái không đáng sợ nhất chính là sự sợ hãi.
Một trong những bi kịch của nhân loại là dựa vào những kiến thức của tâm lý học để tiếp cận tâm phi lý học.
Người ta không yêu trên cơ sở những điện tâm đồ cũng như không tìm đến thiên thai dựa theo những bản đồ địa chính.
Các triết gia cảnh báo nhiều về nguy cơ tha hóa mà hơi ít về nguy cơ đồng hóa, nó cũng là một hình thức tha hóa.
Thời trang là dân chủ, thời thượng là chuyên chính.
Người ta thường đánh giá cái mới, cái chưa biết bằng những cái đã biết rồi. Đó là nguyên nhân sinh ra tình trạng oái oăm: thằng chết cãi thằng khiêng.
Điên là giới hạn của sự tỉnh táo. Đặc điểm của nhà thơ là khả năng mở rộng giới hạn này chinh phục những vùng điên mới.
Ngọn lửa của Prômêtê (Promethée) đánh cắp được của Thượng Đế không phải chỉ soi sáng mà còn đốt cháy. Con người không đơn thuần là một sinh vật của trí tuệ mà còn của lòng đam mê.
Tình yêu có thể là hồi ức về một thiên đường đã mất, cũng có thể là một dự cảm về một thiên đường tương lai.
Ngôn ngữ đường phố nói rất hay về hai người yêu nhau. X mê Y. Tình yêu là bến mê không kỳ hạn. Nó bổ sung hương vị cho cái tỉnh táo của kiếp người.
Đêmôxten (Démosthen), nhà hùng biện Hy Lạp hình như là một người nói ngọng bẩm sinh.
Bétôven có tuyên bố một câu rất hay: Ai yêu nhạc của tôi sẽ tránh được sự bất hạnh.
Có lẽ một số nhà thơ sến nói đúng, tình yêu bắt rễ từ tiền kiếp.
Trời xanh cũng như mắt xanh không nói gì và nói tất cả.
Đã từ lâu con người không tư duy nữa mà bị tư duy. Những phương tiện truyền thông đại chúng đã tư duy thay cho nó.
Việc sản xuất ra một hiện tại còn thiếu sót quan trọng hơn việc quanh quẩn trong những truyền thống hoàn hảo.
Tôi nhớ mãi một câu của Stravinski: Tất cả những gì tôi yêu, tất cả những gì tôi thích, tôi đều tìm cách biến chúng thành của mình. Chắc chắn tôi bị nhiễm một dạng đặc biệt của chứng tắt mắt (kleptomanie).
Nhà thơ là một thám tử suốt đời truy tìm một bức thư bị đánh cắp hay một từ ngoại phạm cho một tội tình.
CHUYÊN NGHIỆP HÓA Thế kỷ XXI, tất cả đều đòi hỏi một trình độ chuyên nghiệp cao, chỉ tình yêu là nhất thiết không cần và không nên chuyên nghiệp hóa.
Một trong những điều hấp dẫn nhất của thân phận người là đến từ một ẩn số, đi tới một không biết và có quyền tự do cấp cho cuộc sống của mình một ý nghĩa mới.
Thơ hay bao giờ cũng có một tiếng thầm thì. Đó là tiếng gọi nhau của chữ.
Một trong những thiếu sót của các nhà triết học thế kỷ Ánh Sáng là đánh giá quá cao ánh sáng và quá coi nhẹ bóng tối. Thế kỷ Ánh Sáng rất cần những đêm trăng suông.
Theo danh họa Benme (Bellmer), một vật thể chỉ thực khi nó bị ham muốn làm cho biến dạng. Một vật thể đồng nhất với bản thân nó hoàn toàn không hiện thực. Người đàn bà ta yêu không còn là người đàn bà thực của đời thường, người đó đã bị tình yêu của ta làm trở thành bất thường và duy nhất. Và chỉ người đàn bà đó đối với ta là có thực. LA CĂNG Người ta hình như không thống nhất nghĩa câu nói nổi tiếng của La Căng (Lacan): “Vô thức được cấu trúc như một ngôn ngữ”. Tâm phân học không phải một văn bản. Đó là một tiền văn bản. Nó không phải lời mà sinh ra lời. Nhà tâm phân học không phải chỉ lý giải một văn bản của vô thức đã có sẵn, anh ta vừa lý giải vừa sản sinh ra nó. Có lẽ đó là ý nghĩa lời tuyên bố khó hiểu của La Căng: “Tôi là người tay trắng làm nên duy nhất của thế kỷ XX.”
Nhà tâm phân học họ hàng bên nội với nhà thơ. Anh ta cũng là người của lời lang thang.
Bài thơ là cuộc phỏng vấn chữ đáng tin cậy nhất.
Miken Lănggiơ (Michel Ange) hơn một lần nhắc nhở các họa sĩ trẻ: Người ta không vẽ bằng tay mà bằng óc.
Cái hấp dẫn nhất trong đời một nhà văn không phải chuyện những chìm nổi trong tình trường mà chuyện phiêu lưu trong phong cách của anh ta.
Trên bàn giấy của bác sĩ nổi tiếng thế giới Micôpxki (Mikowski) bản tổng phổ một xonát của Bach chiếm một vị trí danh dự. Nhà bác học không thể chấp nhận làm thầy thuốc mà không yêu âm nhạc. Niềm say mê âm nhạc đảm bảo người ta sẽ không dửng dưng trước những nỗi đau của đồng loại.
Viết là đối xử với văn phạm như một bạn chơi chứ không phải như một nhân viên trật tự thô lỗ.
Làm thơ không đòi hỏi một lý tính quyết đoán mà một lý tính lưỡng lự. Nó là khởi điểm của những kỳ tưởng.
Người ta thường hiểu lầm rằng người nghệ sĩ cách tân chủ trương xóa bỏ mọi gò bó. Không. Anh ta chỉ đòi xóa bỏ những gò bó lỗi thời và phi nhân tính để tự giác đề ra cho mình những gò bó tự do hơn. Không có những gò bó thì cũng không có nghệ thuật.
Từ tất cả là một từ thiếu suy nghĩ. Khi dùng từ tất cả đừng bao giờ quên “nghịch lý thằng Cuội” nổi tiếng: Một người dân đảo Crét phát biểu: “Tất cả dân đảo Crét đều nói dối.” Nếu tất cả dân đảo Crét đều nói dối, với tư cách là một người dân đảo Crét, anh cũng là một kẻ nói dối, lời khẳng định của anh không đáng một xu. Nếu anh nói đúng như vậy có nghĩa là anh nói sai vì tất cả dân đảo Crét không phải ai cũng nói dối. Từ tiên đề thô sơ lâu đời này, nhà bác học người Áo Gödel thế kỷ XX đã phát triển thành lý thuyết bất toàn (théorie d’incomplétude) nổi tiếng.
Theo Moris Matsu, nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản chủ yếu là để luân chuyển không khí qua những bông hoa, là chơi với những khoảng trống. Thơ cũng vậy. Thơ sợ nhất là những nghĩa đầy. Nhà thơ X cũng nói: làm thơ là tạo ra những khoảng trống để bản thân nhà thơ có thể vào đó chung sống với chữ.
Ngộ ở tâm chứ không phải ở trí. Nói vậy là chưa ngộ. Trong địa hạt của ngộ, tâm và trí là một. Đó là tâm trí.
Một đại thiền sư khuyên: “Hãy sống như một nghệ sĩ chân chính của sự sống, gắng nở cùng bông hoa mình đương vẽ và róc rách cùng dòng suối bên nhà.” Tác phẩm ở nơi tác giả, nhưng tác giả lại ở nơi tác phẩm. Bá Nha nói khi tấu nhạc, ông không biết cây đàn là Bá Nha hay Bá Nha là cây đàn.
Một truyện ngắn hay là một truyện ngắn không bị nội dung làm cho nghẹt thở.
Có một thời gian để học tập và một thời gian để giải học tập (dêsapprendre). Ai cũng biết Lêôpôn Xengo (Léopold Senghor) và Emê Xêde (Aimé Cézaire) là hai ngọn đèn pha của nền thơ da đen thế kỷ XX, những người suốt đời đấu tranh cho bản sắc Châu Phi (négritude) trong nền văn hóa nhân loại. Trong thời gian giải học tập, tôi đã cố gắng quên và thật sự đã quên được nhiều bài trường ca đầy tâm huyết và lý tưởng cao đẹp của hai ông nhưng không sao quên được một số câu thơ tình các ông làm khi rỗi rãi. Câu thứ nhất là của Xengo: Những gái châu Phi mình cá ngựa Câu thứ hai là của Xêde: Để nghĩ đến em, anh đem tất cả kho chữ của mình đến tiệm cầm đồ.
Năm 1901, khi tìm kiếm một nhà văn xứng đáng khai mạc giải Nobel văn học thế giới, hầu như tất cả Hội đồng đều dễ dàng nhất trí đề cử nhà thơ Pháp lừng lẫy Xuyli Pruyđom (Sully Prud’homme), tác giả những bản trường ca hùng hồn và lôi cuốn vinh danh sự tiến hóa cao cả của nhân loại. Cả những câu thơ đầy nhiệt huyết cả giải Nobel danh giá đã không cứu nổi nhà thơ khỏi sự lãng quên khốc liệt của thời gian nếu không có bài thơ tình “nhỏ” của ông, bài “Chiếc bình vỡ”: Bình đã vỡ Xin ai đừng đụng nữa Lời thơ hồn nhiên mộc mạc đến vụng dại như tiếng vật nài nghẹn đập một trái tim đêm bị thương đã cứu Pruyđom. Có nhà phê bình, nguyên giáo sư đại học đã nhận xét tinh tế: vỡ là không chuẩn, bình đã vỡ thì còn cắm hoa sao được nữa, và đề nghị thay bằng tính từ rạn (félé). Đúng là hợp cách hơn, có điều nó đã giết chết bài thơ. Một bài thơ không phải một bài tập làm văn của học trò. Nhớ một câu thơ nổi tiếng của Aragông: “Tất cả bắt đầu bằng một lỗi Pháp ngữ”.
Một trong những nhược điểm của một số triết gia là nặng về câu hỏi thế nào và nhẹ về câu hỏi tại sao.
Một tác phẩm đáp ứng tất cả những đòi hỏi của lý luận chỉ có thể là một thứ phẩm.
Lộ trình của tư duy là đi từ chỗ cảm thụ (sensible) đến trí thụ (intelligible). Đó là hai mặt tương sinh của một hành động mỹ học.
Bút pháp là một hành động văn hóa chống lại sự xáo trộn phá hoại của thời gian, họ hàng với cái chết. Nó cũng là lời giải đáp cho câu hỏi tồn tại hay không tồn tại của tác phẩm.
Cần rất nhiều văn hóa và kỷ niệm để chuyển đổi từ tình yêu sang tình nghĩa.
Nhà thơ là người thiểu số vùng sâu vùng xa của ngôn ngữ suốt đời chưa sõi tiếng phổ thông.
Kli (Klee) từng nói: “Một mắt nhìn, một mắt cảm”. Không ít họa sĩ chỉ vẽ có một mắt. Họ không chịu hiểu rằng họa phẩm không phải chỉ là một hiện thực nhìn thấy mà còn là một hiện thực cảm thấy, nó thuộc lĩnh vực của ham muốn.
Danh ca Christo Ludwig kể rằng: Hai ngày trước một buổi công diễn, một số ca sĩ lấy băng bịt mồm lại, để bảo đảm mình không mở miệng.
Đồng ý không phải là sở trường mà là sở đoản của văn hóa. Nhiệm vụ chủ yếu của nó là sản xuất ra cái khác.
Theo Hăngri Misô (Henri Micihaux), nhà thơ là một thủy thủ chung thân du hành dị ứng mọi bến đỗ.
Cái nguy nhất của một chế độ độc đoán không phải ở chỗ cấm nói mà ở chỗ buộc mọi người phải nói theo một kiểu đã định sẵn. Thời trang của nó là đồng phục.
Theo Giacometti, cuộc du lịch chân dung mình là hành trình khó khăn và lâu dài nhất. Phần lớn các tôn giáo đều nghiêm túc chỉ có Thiền là biết đùa. Hecman Hétxơ (Hermann Hesse) cho rằng “Cái nghiêm túc là một hiểu lầm xuất phát từ sự phóng đại giá trị của thời gian. Trong vĩnh hằng, thời gian không tồn tại. Vĩnh hằng là khoảnh khắc dài vừa đủ một lời bông phèng.”
Boóc het (Borges) không ngớt lời ca ngợi một người bạn ông đã sáng tác ra mười hai tôn giáo để thiên hạ có thể thay đổi hàng tháng và những người sinh tháng Giêng có thể có một tôn giáo khác những người sinh tháng Chạp.
Nhà thơ là chuyên viên sản xuất giống cho những mùa tình bội thu.
Một nhà lý luận viết về triết học và thơ như sau: Triết học ưu đãi sự sáng sủa. Thơ ngược lại khuyến khích sự kì bí. Đối với triết học, ngay cả bóng tối cũng sáng. Đối với thơ, ngay cả ánh sáng cũng tối. Đó là hai cực của ngôn ngữ.
Cái lớn lao của Mông te nhơ (Montaigne) nằm ngay chính bản thân sự khiêm tốn của ông. Mông te nhơ chưa bao giờ mong muốn làm một vĩ nhân, ông chỉ mong muốn sống một cuộc đời “có thể thứ lỗi được”. Người ta còn đồn rằng câu nói dưới đây cũng là của ông: Người quân tử hãi nhất những dũng sĩ không mất tiền và những anh hùng miễn phí. Nhưng cách bút đặm đặc hiện đại khiến còn tồn nghi.
Trật tự sinh ra từ hỗn độn. Khái niệm vật lý này có thể được sử dụng như một khái niệm mỹ học 100%.
Hiru Michizuki (Hiroo Misizuki), một võ sư Nhật danh tiếng cho rằng: kiếm là một dụng cụ sư phạm để tu dưỡng sự tập trung tư tưởng và tự làm chủ bản thân. Ông không ưa dùng từ kiếm thuật mà kiếm đạo.
Cuộc đời không đến mức quá nghiêm túc để ta đau lòng vì nó. Có lẽ chính vì vậy mà lúc nào Phật cũng tủm tỉm cười.
Cái mới thường vượt biên không có giấy thông hành.
Một câu ngạn ngữ Phi Châu đáng nhớ: Một ông già chết đi là một thư viện bị cháy.
H. Elít (Havelock Ellis) có một nhận xét rất được: Con người cần những chuyện tình dục như trẻ thơ cần những chuyện thần tiên.
Theo Jacốpxông (Jacobson), thơ có nhiệm vụ bảo vệ mọi định thức của loài người, chống lại nguy cơ han rỉ. Thơ là chữ inốc.
Một chân lý ra đời bao giờ cũng sửa sai một định kiến.
Barbara, nhà sinh học giải Nobel 1983 thường bị giới khoa học đương thời cho là dở hơi vì bà chuyên nghiên cứu những biệt lệ và tìm hiểu những “sai lầm” của tự nhiên. Hãy nghe những lời phát biểu “hâm pha điên” của bà: Những mô thức cung cấp sẵn những câu trả lời. Nếu người ta thấy trong tự nhiên một cái gì khác với những câu trả lời này, người ta sẵn sàng không chấp nhận và thẳng thừng gạt bỏ nó như một sự sai lầm. Thậm chí người ta còn mớm cung cho tự nhiên để nó thú nhận sai lầm.
Nít sơ (Nietzsche) đặc biệt bận tâm đến những phong cách sống. Ông phân biệt sống phải của luân lý (morale) với sống đẹp của đạo đức (éthique). Luân lý gần luật pháp. Đạo đức gần mỹ học.
Suốt đời Ximôn đờ Bôvoa (Simone de Beauvor) kiên quyết phản đối những ai chấp nhận bất hạnh như một hiện tượng tự nhiên.
Trong số các nhân vật của Kim Dung, tôi thích nhất Nhạc Bất Quần, vị chưởng môn chính phái lúc nào cũng khuôn vàng thước ngọc, cũng đạo mạo nghiêm túc. Tác giả đã tìm ra một hợp từ đặc biệt “thơ” để mệnh danh đức ngụy quân tử năm bờ oăn này: Nhạc Bất Quần. Đã không có quần (bất quần) thì còn đạo mạo nghiêm túc với ai!!!
Một câu nói thường bị hiểu lầm của Misen Lêrix (Michel Leiris): Sợ cái chết, tôi ghét sự sống và cố gắng không là gì cả để cái chết bỏ quên.
Tôi nhớ mãi câu nói sau đây của Klee: Tác phẩm tuyên bố sự thất bại của mọi lý thuyết.
Lútx (Adolph Loos), nhà kiến trúc sư kiệt xuất người Áo có một nhận xét hết sức độc đáo: Người ta có thể xét mức văn hóa một quốc gia ở độ xuống cấp những toa lét sở tại.
Văn minh hiện đại hình như bắt đầu khi hai người Hy Lạp vô danh trên đường tới nghe những lời phán truyền của thần Apôlông bỗng nổi hứng kéo nhau vào một tiệm rượu và mải chuyện trò về sự đời quên mất buổi lễ trọng tại đền Đenphơ. Lần đầu tiên họ cảm thấy cuộc đối thoại hấp dẫn hơn buổi nguyện cầu.
Basơla (Bachelard) hơi cực đoan nhưng không phải không có lý khi phát biểu: Các nhà bác học thường có ích cho khoa học phần nửa trên cuộc đời và có hại ở phần thứ hai. Có lẽ vì ở nửa phần trên họ mải tìm, nửa phần dưới họ mải giữ.
Nhà thơ luôn tranh chấp với công ty điện thoại di động về vùng phủ sóng.
Từ học thuật đến học thật có một khoảng cách khá xa mà không phải học giả nào cũng vượt qua được.
Rôlăng Báctơ (Roland Barthes) nói về nhà văn lý tưởng của mình: Không mảy may quyền uy, một chút kiến thức, một chút minh triết, và tối đa hương vị có thể. Ông cũng tự nhận xét: Sự ngốc nghếch không phải điểm mạnh của tôi.
Mọi sách hay đều hấp dẫn. Không phải mọi sách hấp dẫn đều hay. Sách bán chạy chủ yếu là một tiêu chuẩn thị trường không phải một tiêu chuẩn văn học.
Không có niềm tin lấy sức đâu mà hoài nghi.
Nhân dịp tạp chí “Nay và xưa” sắp khai trương, tôi có gửi mừng một bài thơ mở hàng: Lịch sử báo cáo anh: Lịch sửa Tâm chữ đổi tiền Tư mã giả Thiên Ngay hôm sau tôi nhận được một công văn hỏa tốc của báo trong chỉ có vẻn vẹn mấy từ: Đây không phải là bài thơ mở hàng. Đây là một bài thơ dẹp tiệm. Dưới có lời cáo lỗi không đăng với đích danh chữ ký của ông Q. Tổng biên tập. Những ý tốt không phải lúc nào kết quả cũng tốt.
Sêkhốp (Chekhov) không ưa nói to. Ông chỉ thủ thỉ, thủ thỉ một cách quyết liệt: Những phương tiện bỉ ổi để đạt tới những mục tiêu cao thượng khiến chính những mục tiêu trở thành bỉ ổi. Nếu tôi làm một chính khách tôi không bao giờ dám bôi nhọ hiện tại nhân danh tương lai, ngay cả tương lai người ta hứa hẹn một trăm kilô toàn phúc đổi lấy một lạng dối trá hèn nhát.
Một kẻ đùa dai điện hỏi Picátxô (Picasso): - Ngài có phải Picasso không? - Có thể. - Tôi xin nhắc lại: Ngài có phải đích thực Picasso không? - Chưa chắc.
Nhà thơ làm mối cho những từ chưa quen biết nhau, càng xa lạ càng tốt.
Jăng Cốctô có biệt tài đoản ngôn. Ta hãy xem: Nhà sinh vật học Fabrơ (Fabre) viết một cuốn sách về loài côn trùng. Ông không yêu cầu chúng phải đọc nó.
Về già Bét tô ven (Beethoven) bị khiếm thính. Có lẽ ông mải nghe những âm thanh khác.
Trong cuộc sống lưu đày xa tổ quốc, xa kỷ niệm xa cả dĩ vãng lẫn tương lai, trong một bệnh mất trí nhớ trầm trọng, nhà thơ Nga Brôtxki (Brodski) học nhớ lại tên mình bằng thơ.
Muốn chống lại quyền lực ma quái của khách thể, tốt nhất là đóng giả chúng. Đó là nguyên lý về những mặt nạ của Kiếccơga (Kierkegaard)
Theo Pônggiơ (Francis Ponge), tất cả nỗ lực của nhà thơ là tìm cách biến những vật dụng (objet) đời thường thành những vật chơi (objeu) đời chữ.
Dưới mắt Fucô (Foucault), Đông Kisốt được coi là cuốn tiểu thuyết hiện đại đầu tiên trong lịch sử văn học. Xécvăngtéc (Xecvantes) đã lẫn lộn chữ (mot) với vật (chose) và mê mải sống cuộc đời chữ như một nghiệm sinh thật sự. Thư viện đã trở thành cuộc đời.
Cái khác biệt cơ bản giữa văn hóa và nghệ thuật là nghệ thuật thường vượt qua mọi hình thức đã thủ đắc của văn hóa. Nghệ thuật vượt qua câu trả lời của văn hóa đến một câu hỏi tiếp. Blăngsô (Blanchot) đề nghị gọi nghệ thuật là hiện tượng hậu văn hóa.
Các nhà thơ hiện đại không chỉ bằng lòng với việc tổng vệ sinh cho những từ của bầy đàn, họ có tham vọng khai khẩu một ngoại ngữ câm lúc bấy giờ mới lên tiếng, một thứ ngôn ngữ khiếm thính mà chỉ những người điếc như Bét tô ven mới nghe được.
Misô có những ý kiến rất lạ đồng thời rất sâu sắc. Theo ông đa số người dân đều ít nhiều sống “lậu”. Bằng cớ họ đều hốt cảnh sát, đại diện cho luật pháp. Mà luật pháp cũng như công quyền chỉ là điều kiện cần chứ không phải điều kiện đủ. Nhiều người dân cho rằng mình chỉ hiện diện cho “đủ mặt” và không cần thiết cho cộng đồng. Luật pháp phải chú ý nhiều hơn nữa đến điều kiện đủ của mình.
Rỗi mồm là ca phổ biến và đặc biệt tồi tệ của hội chứng “nhàn cư vi bất thiện”.
Hiện thực “vẽ theo tự nhiên” có lẽ phải sửa lại “theo một tự nhiên khác”, nó có thể là nội tâm của tự nhiên.
Mấy câu thơ đáng ghi lại của E. Jabét (Jabes), nhà thơ Pháp gốc Do Thái: Không ai xa lạ hơn một người chết Mọi người chết đều Do Thái, xa lạ với những người khác với chính họ.
M. Eliađơ (Mircea Eliade) cho rằng nhà thơ phát hiện thế giới như một kẻ đồng thời của ngày Sáng Thế. Mỗi nhà thơ lớn đều làm lại thế giới như thời gian và lịch sử không hề tồn tại.
Hình ảnh giống như một câu đố “kiển tố vừa đố vừa bảo”. Nó nói lập lờ mà chủ yếu là gợi ý hay nói như Rôlăng Báctơ, nó “không nói nghĩa mà địa điểm của nghĩa.” Hình ảnh không nói cái này và cái kia. Nó đồng thời nói cái này và cái kia. Hơn nữa, cái này là cái kia.
Trong các sử thi của hầu hết các dân tộc, cái chết thường được mô tả như một cuộc du hành sang cõi khác. Thơ cũng là cuộc du hành sang một cõi khác vì thế nó giống cái chết. Các bài thơ hay bao giờ cũng nên ăn mừng như một lễ Phục Sinh.
Lịch không phải hiện thực thời gian mà là văn phạm của thời gian
Bắt chước hiện thực là tạo ra một hiện thực giả, một hàng nhái. Nghệ thuật chưa bao giờ chủ trương bắt chước hiện thực, mà cố gắng tạo ra một hiện thực khác “đương lượng”.
Nhiều nhà lôgic học nhận xét câu nói nổi tiếng của Gớt (Geothe): “Mọi lý thuyết đều xám, riêng cây đời mãi xanh” là hay về mặt văn chương nhưng không chặt chẽ về mặt lôgic. Không phải chỉ cây đời mãi xanh mà cây lý thuyết cũng mãi xanh.
Hình như đọc được của Nít sơ: Ngay từ khi con người tư duy, nó đã đưa vi trùng hận thù vào vạn vật. Khẳng định là một cách phủ định sang trọng nhất.
Nhà thơ đến từ sa mạc với một từ ốc đảo.
Các đấng thánh hiền dạy tông đồ phải chống lại bản thân, họ thường hiểu phải chống lại kẻ khác.
Một trong những lầm lẫn lớn của loài người là quá hi sinh dạy dỗ người khác đến mức quên tự dạy dỗ bản thân. Chính vì vậy mà tôi đánh giá rất cao Mông te nhơ nhà tư tưởng Pháp kiệt xuất thế kỉ XVI. Tác phẩm cơ bản của Mông te nhơ đồng thời cũng là một tác phẩm hàng đầu trong tủ sách nhân loại có tên là Tiểu luận (Essais)- Essai theo ngữ căn tiếng Pháp có nghĩa là Thử Bút- Lời kết luận của Mông te nhơ là một câu hỏi Tôi biết gì? (Que sais je?) Niềm tin của ông là sự hoài nghi.
Lộ trình của nhiều nhà cách tân thường không có hậu. Họ đi từ những phân tích mở và độc đáo đến những kết luận đóng và độc đoán.
- Vônte là một kẻ ki bo về tiền nong nhưng hào phóng về trí tuệ. Ông đã hiến toàn bộ gia tài tư tưởng đồ sộ của mình cho quỹ chữ thập đỏ chống cường quyền và mê tín. - Nécvan là một nhà thơ điên. Trong bóng tối của vô thức ông tự treo cổ lên cột đèn. Đó là di chúc ánh sáng cuối cùng của nhà thơ.
Nghe chuyện Villiers de L’Jsle –Adam khi sắp qua đời trên giường bệnh yêu cầu một cái tăm xỉa răng, tôi đinh ninh đó là một chuyện bịa 100% hay chí ít cũng là một trò diễn “môve gu” của nhà văn nổi tiếng kì quặc này. Với thời gian cùng việc giao lưu với các đại gia văn hoá nhân loại, tôi mới vỡ lẽ… Giác ngôn đâu như của Nitsơ: - Chân lí phát từ miệng người nào ra mang hơi thở của người đó. Các nhà tư tưởng phải cẩn thận lắm trong việc vệ sinh răng miệng mới được. Biến tấu: Bọn tham quan thường mắc bệnh thối mồm vì ăn bẩn không xỉa răng – Chúng là một lũ vô liêm xỉa.
Quan tham gồm những kẻ có quyền tham quan và cầm nhầm tài sản Nhà nước. Có vị thẩm phán để nghị xử lí hành chính họ thật nghiêm về lỗi thiếu trách nhiệm cũng như sơ ý và phạt họ 50.000 tiền pôlime, tiền có độ an toàn cao (!!!)
Không có con hoang chỉ có những người bố khai hoang trái phép. Ngôn ngữ bình đẳng giới gọi họ là lâm tặc.
Giáo điều là những kẻ vô văn hóa ẩm thực ăn chủ nghĩa cả lông.
Nhà phê bình cả tiếng Thanh Đa là một bút phủ. Ông đã mấy lần định chém nhà thơ Ngang một nhát chết tươi. Trong một bài lí luận dài “Phấn đấu cho những Đồng Xuân” ông tố cáo: “Thái độ ngoan cố bôi đen chế độ khiến ta không khỏi đánh dấu hỏi về lòng yêu nước của tác giả” Ai cũng tưởng Ngang đánh bài “Vói tranh”. Không, Ngang trả lời công khai bằng văn bản trên báo “ Chấm Com”: Tôi chịu ông. Kí tên đã sửa: Dọc
Chủ nghĩa hậu hiện đại không được giá vì thiếu mặt tiền.
Nghệ thuật sắp đặt có một nhược điểm: Nó thường quên chỗ của tác giả. Đó lại là một điểm mạnh trong bố cục nhân sự.
Hoạ sĩ X chủ tiệm tranh Tương lai là một doanh nhân thành đạt và một nghệ sĩ phá sản.
Nhà thơ X càng già càng lẫn – Ông cứ khăng khăng nhận mình là ông từ đền Ngọc Sơn.
Cô X đạt điểm xuất sắc môn Anh văn và đậu thủ khoa trường ngoại ngữ. Cô nói tiếng “lào” ra tiếng “ý”.
Từ hội nghị phê bình và lí luận văn học Đồ Sơn, trên đường về hai nhà văn quá hứng khởi trị nhau bằng liệu pháp vật lí trên ô tô. - Nhà văn X. rất mê thư pháp – Ông luyện công phu để viết thật siêu câu thơ Tiên học võ hậu học văn.
Người ta thường ngủ chung và thức một mình.
Không nên lãng phí ngôn ngữ như lãng phí tiền chùa. Ngôn ngữ cũng là tài sản quốc gia.
Diva H nổi dài dài mà không chìm vì cô biết lặn. Đó là phép Yoga của danh vọng.
Chân, tay là hai từ đáng quý, tay chân một liên từ đáng khinh.
Sống chung nhiều khi có nghĩa là sống độc thân hai người. Độc giả sì sào rất nhiều về nghịch ngôn của X: - Hôn nhân có thể là bước về hưu của tình yêu theo chế độ mất sức.
Y là nhà thơ nổi, không phải một nhà thơ tài năng, ông tuỳ thuộc quá nhiều vào những phao tiếp thị.
X được lịch sử đánh giá như một vị tướng bách thắng. Ông đại bại trong trận Waterloo quyết chiến với bản thân.
Giáo sư tiến sĩ Y bỏ ra 200 đô mua một bằng Viện sĩ Mĩ, phát huy truyền thống thất học của người nông dân Pháp thuộc mua Nhiêu Xã.
Người quân tử dùng mắt để nhìn Kẻ tiểu nhân dùng mắt để nhòm.
Cô X đi trại phục hồi nhân phẩm được đánh giá có nhiều tiến bộ. Cô đã bước đầu có ý thức về sự xấu hổ của chữ.
Đường cong là đường ngắn nhất giữa hai điểm.
Cửa tiếp dân của cơ quan X là một điểm sạch của thành phố. Ở đây người ta không giao lưu trực tiếp sợ lây nhiễm mà qua phong bì.
Những nghệ sĩ đố kị thường lắm ghét và cần đi tắm để bảo vệ sức khoẻ.
Không nên sử dụng thuốc hết hạn và những tư tưởng quá đát.
Tâm phân học có một nhận xét hết sức cơ bản: Con người là một động vật tâm thần chung thân nhu cầu sự trìu mến.
Người ta nói Kant quá mải tư duy tình yêu nên suốt đời nhỡ vợ.
Vũ Cận học với tôi thời Phổ thông. Anh là một người nhút nhát bẩm sinh gắng làm thơ để tự dạy dỗ nên người can đảm hiện sinh. Vũ Cận chưa phải nhà thơ kiệt xuất có chân trong Hội Nhà văn. Nhưng anh là một nhà thơ có giáo dục.
Một số V.I.P. quan tham đã trở thành một thứ bất động sản kiểu mới. Họ bất động và không ai động được tới họ.
Tình yêu có thể là phát minh tốt đẹp nhất, cũng nguy hiểm nhất của văn hóa người. Theo báo cáo mới nhất của W.L.O. (World Love Organization): gần ¾ thế giới thành niên bị bệnh thất tình cấp hay mãn tính.
Trong các tội nói dối, có lẽ dối già là đáng tha thứ nhất. Người Pháp vốn đa tình đã gọi nó là một tội xinh (péché mignon).
Vĩ nhân ít nhiều đều vi phạm luật đất đai. Họ ăn tốn diện tích quá.
Thanh tra thời gian có nhiệm vụ định kỳ soát vé khu ghế V.I.P. tầu xuyên lịch sử và khẽ nhắc nhở “Quý ông quý bà đã ngồi nhầm số”.
X, nhà phê bình cấp ưu tú, là khách thường xuyên của những chuyến tầu nhanh. Ông mắc chứng xấu bụng nghề nghiệp.
Đời ngắn- khiếu nại dài.
Cái may lớn nhất trong đời Thanh Tâm Tài Nhân, tác giả Kim Vân Kiều truyện, có lẽ là được Nguyễn Du mượn văn, ăn trộm tên ông khỏi danh sách tự huỷ của quên lãng.
Nhà thơ X nổi vì quá nhiều phao tiếp thị- Ông muốn chìm chốc lát để giải lao cũng không được. Thật bất hạnh!
Người ta luôn khiển trách văn học là không cao ngang tầm thời đại. Đó là một khiển trách phi lý và tức cười. Thời đại cao 1m80 hay 2m? Thế kỷ XIX là một thế kỷ bí bét về chính trị nhưng lại sinh ra Truyện Kiều. Vậy Truyện Kiều cao hay thấp hơn thời đại?
Bài Hai Kâu sau đây: Gắng chữ với thời gian tri kỷ U thất tuần bồ nhí mộng hăm được giải khuyến khích cuộc thi thơ tuần báo Trẻ. Nghe đồn, X nhà thơ già trong ban giám khảo đã viết nhận xét: “Chữ hăm cùng với chữ hâm một vần.” Và đề nghị cho giải nhất. Nhưng theo luật định, ông chỉ có quyền bỏ một phiếu.
Thời trang là thuật của phái đẹp. Tu từ là thuật của nhà thơ, một phái đẹp khác.
Các đấng cứu thế nhiều khi làm khổ loài người vì chính thiện ý của họ. Họ thường mắc bệnh sốt ruột.
Đọc đâu đó ở Nitsơ: Tôi có một số ý tưởng hay họ toan tính dung tục hoá chúng thành những chân lý.
- Một thứ lương không tổ chức nào của xã hội loài người chi trả nổi? - Lương tâm.
Điểm tham quan nóng nhất của lịch sử là Suối Giải Oan.
Về khoản văn chương tình dục, hình như phái yếu mạnh hơn phái khoẻ. Tôi chẳng việc gì phải thắc mắc về thế thượng phong của họ. Tôi chỉ hơi tiếc họ quá ư nghiêm túc. Nhớ Rôlăng Báctơ, tác giả cuốn “Diễn ngôn si tình” (Le discours amoureux) nổi tiếng: “Tôi thích vừa tình dục nóng (hot) và ưu tiên tình dục mát (cool) Tình dục nóng là đua tốc độ. Tình dục mát là đua đường trường. Hãy xem mốt chị Hương (Xuân) chơi tình: Đầu sư há phải gì bà cốt Bá ngọ con ong bé cái lầm Hay Quân tử có thương thì đóng cọc Xin đừng mân mó nhựa ra tay Tổ sư Bồ đề khoa tình dục học, Frơt, nổi danh nghiêm túc, cũng không quên món khai vị mà ông định danh là khoái lạc sơ bộ (plaisirs prêliminaires) trong mơ- nuy tình. Bản năng động vật đơn thuần chỉ có hai cách ứng xử: tấn công ở thế mạnh, chạy ở thế yếu. Cách ứng xử thứ ba: đối thoại, là bước đầu tiên của văn hoá người.
Parménít, nhà triết học nổi tiếng thế kỷ thứ V trước C.N. là tác giả của câu nói rất hiện đại sau đây: “Người ta ít phát biểu những ý kiến của mình mà thường phát biểu những dư luận”.
Jăng Cốctô có một nhận xét đặc biệt sâu sắc về người bạn Picatxô của mình: Đối với Picatxô, điều quan trọng nhất là cường độ. Ông thấy trước, và tìm sau.
Hiền tài, hay “hỗn” tài đều là nguyên khí quốc gia. Các nghệ sĩ nòi đều ít nhiều dính một trọng tội: Tội kháng chỉ.
Kẻ thù của bình đẳng là chủ nghĩa bình quân.
Bình giảng Nitsơ, nhà triết học hàng đầu của nước Pháp, Dơlơzơ viết: Những phạm trù quan trọng của tư tưởng chưa phải là cái sai cái đúng mà là cái cao thượng, cái thấp hèn. Không nên quên có những chân lý của sự bần tiện.
Trong một bài thơ cổ điển, nghĩa thường đến đúng hẹn. Trong một bài thơ hiện đại, nghĩa thường đến trễ giờ.
Cô X, phóng viên báo Thời Trang, hỏi nhà thơ già Y: - Sao không thấy bác xuất hiện trên truyền hình? - Nhà đài chưa đủ thiết bị kỹ thuật cao cho một chương trình “Người vô hình”.
Chúa Lời là bầu chủ của các nhà thơ.
Nhu cầu là ham muốn bị quản thúc tại chỗ.
Người ta kể lại rằng một thượng nghị sĩ (sénateur) già và trái tính đã tìm cách đưa ra biểu quyết về một kiến nghị khai trừ chữ Z ra khỏi mục những chữ cái, lấy cớ rằng việc phát âm chữ này khiến mặt người nom xấu xí như mặt một người chết (!!!) Thượng nghị viện thảo luận rất sôi nổi nhưng không kết luận được- Người ta đành phải đi đến một biện pháp thỏa hiệp: không khai trừ nhưng lưu đầy nó ra biên giới cực hạn của tập hợp chữ cái.
Xtênbéc (Steinberg) là một họa sĩ người Rumani gốc Do Thái. Ông bị chế độ Đức quốc xã xua đuổi một cách tàn nhẫn. Năm 1943, ông xin nhập quốc tịch Mỹ. Stênbéc giải thích: “Tôi xin nhập quốc tịch Mỹ vì đó là xứ sở của những người nước ngoài”. Suốt đời bị ám ảnh bởi những dấu thị thực, ông chế tạo ra một con dấu tròn đóng vào hầu hết những tranh “phong cảnh chân trời góc biển” của mình. Bức chân dung tự họa nổi tiếng của ông: “mặt là một dấu điểm chỉ”.
Hình ảnh thơ không có quá khứ. Nó chớp sáng như một đốn ngộ. Và bài thơ thường ra đời không báo trước. (Basơla)
Matitxơ (Matisse), nhà danh họa người Pháp bàn đầu thế kỷ XX, than phiền: “Đã ba mươi năm nay, người ta không còn chế nhạo, chửi bới tôi nữa. Thật đáng tiếc!” Hãy tự cho là hạnh phúc khi người ta còn chửi bới mình.
Theo nhà triết học kiêm thiền sư nổi tiếng Xuduki (Suzuki): Người ra thoát ngục tù của cái tôi hiện sinh đáng được coi là bậc nghệ sĩ chân chính của đời sống”. Vô Nan, thiền sư thế kỷ XVII, cũng viết: Trong khi sống hãy là một người chết Chết hoàn toàn rồi hành động như ngươi thích Và mọi sự đều tốt đẹp
Những tác phẩm hay thường là những đứa con cầu tự.
Nhiệm vụ của thơ không phải sản xuất ra chân lý, mà những chất cường cảm, những viagra phục tráng khả năng chân lý.
Giữa con người và giống khỉ đột Châu Phi, tỷ lệ gen giống nhau là 98 trên 100. Nghĩa là chỉ khác có 2%.
S.Beckét (Samuel Beckett) thường nói với những người xung quanh: Tôi viết để yên lặng.
Đau khổ của con người không xuất phát từ một lỗi tổ tông mà nhiều khi vì thiếu óc tưởng tượng.
Lỗi của phần lớn các nhà triết học, đạo đức học cứu thế là chủ trương cải tạo xã hội thành một nhà xưng tội khổng lồ.
Những tác phẩm xuất sắc thường không có Chủ nhật. Chúng phát nghĩa bẩy ngày trên bẩy.
Nghệ thuật hiện đại không chỉ bất mãn với nghệ thuật cổ điển. Nó bất mãn cả với bản thân. Có nhà mỹ học còn nói rằng: Bất mãn chính là ưu điểm lớn nhất của nghệ thuật hiện đại.
Một tranh tĩnh vật không vẽ tự nhiên mà một tự nhiên nằm mơ.
Nhận xét về lý thuyết thống nhất những hạt cơ bản của Haydenbéc (Heisenberg), N. Bo (Niels Bohr) phát biểu: “Chắc chắn đây là một lý thuyết rồ dại. Vấn đề là xem nó có đủ rồ dại để đúng không”.
Nhà thơ kính trọng và nghe lời chữ như Lưu Bị nghe lời Gia Cát Lượng.
Nhà thơ X được giải môi trường của Hội bút sạch quốc tế do đã có sáng kiến cho in trên trang “bảo vệ” tuyển tập của mình thông báo: “Không xả rác tại đây.”
Cho rằng ngôn ngữ có thể hoàn toàn giải mã được là loại trừ nghĩa (sens) rút gọn nó thành những định nghĩa (signification). Định nghĩa minh bạch và hữu hạn. Nghĩa mơ hồ và bất tận. Nghĩa có những khoảng trắng không thể lấp đầy dành cho cơ may.
Tiểu thuyết Đỏ và đen xuất bản ngày 13-11-1830 là một thảm bại. Một thế kỷ sau nó được vinh danh như một trong những tác phẩm hàng đầu của nền văn học thế giới. Người thợ lặn dài hơi Xtăngđan (Stendhal)- thời gian 100 năm- đáng được ghi tên vào sách Guiness của Olanhpíc chữ.
Mỗi nhà văn ít nhiều đều công nợ hơn một người đàn bà.
Nhà thơ X bữa quen dùng chữ thổi chưa chín nên mắc bệnh đường ruột.
Cuốn Đỏ và đen khi ra đời hầu như không bán được. Xtăngđan nói dỗi: “Một trăm năm sau người ta sẽ đọc nó.” Một trăm năm sau, cuốn tiểu thuyết đúng là được ca ngợi như một kiệt tác. Không ai nỡ nghĩ Xtăngđan là một anh nói khoác gặp thời. Người ta gọi ông là nhà tiên tri. Định danh này có thể không thật, nhưng đúng.
Nhà thơ ngày nào cũng tổ chức lễ xem mặt chữ.
Một nét văn hóa cửa quyền rất không tốt là thói quen nhận xin lỗi và quên xin lỗi.
Theo Hegel, sau khi uống một cốc nước, cái khát được loại bỏ, không có nghĩa là nó đã được thỏa mãn.
Người đọc văn xuôi có thể chỉ là một khách hàng. Người đọc thơ thường là một tri kỷ.
Một nhân viên hải quan cần mẫn là người luôn cảnh giác ngăn những hàng lậu quá cảnh. Một nhà thơ cần mẫn là nhà thơ luôn chú ý cho các từ lậu đi qua. Rôlăng Báctơ gọi đó là sự “chú ý bềnh bồng”.
Nói tất cả là không nói gì cả. Trong tin học, người ta gọi đó là nhiễu trắng (Bruit blanc)
Trong không ít trường hợp, kẻ thù chỉ là sự thất bại của chính sách đoàn kết.
Trong mỗi người đều nằm vùng một quan tòa và một thầy lang.
Mơ ước thầm kín và khó khăn nhất của tôi là trúng tuyển M.C. truyền hình. Năm mươi năm trước, khi ba mươi tuổi, được tin tôi về lao động tại Cửa Ông, một số thanh niên hiếu kỳ lấy cớ xin nước vào xem mặt. Vừa ra đến cửa họ đã kháo nhau: - Nom xoàng mày ạ. Với kỹ thuật giải phẫu thẩm mỹ hiện nay, việc cải thiện nhan sắc là việc dễ ợt. Nhưng tôi còn một dị tật bẩm sinh hầu như không chữa được: tật nói rất khó nghe. Thất tình, tôi đành tiếp tục làm thơ, phấn đấu thành một M.C. của chữ.
Những lời mạnh mồm là thứ trữ kim rởm bảo đảm cho những đồng đô la giả.
Nhà văn có một tuổi già bệnh tật và khó khăn. Không lâu trước khi qua đời, ông có ba điều ước: “Được tái bản năm 1900; có 600 frăng tiền niên kim và học được bí quyết cường dương vào ngày nhất định ba lần trong một năm”. Thật khác xa thái độ kiêu hãnh công khai thách thức giới văn học đương thời: “Năm 1935 người ta sẽ đọc tôi.” Đây là một đoạn văn hiếm tôi đặc biệt kính trọng và nó đã khiến tôi lưỡng lự nhiều chưa dám bắt tay hồi ký. Tôi biết có dễ đến mùng thất chắc gì mình đã có cái trung thực đến dũng cảm nhà văn của Xtăngđan.
Sau một tuần làm việc cật lực, trước thái độ căng thẳng của nhà văn nữ trẻ đến lấy tài liệu viết tiểu sử mình, H. Milơ (Henry Miller) nói với cô: - Đây là những điểm cần, nhưng chưa đủ về đời bút của tôi, chỗ nào cảm thấy thiếu, cô cứ việc bịa ra. * Chép theo ký ức. [1] gọi tắt tên danh họa Môđiglian [2] Cannes ở Cốt Xanh, Bãi Cháy ở Quảng Ninh
[3] Vùng rừng Mimôza đẹp nhất nước Pháp. [4] Nhân vật thần thoại bay bị gẫy cánh [5] Điệu van thần [6] Nhân vật nữ chính trong tiểu thuyết Nhà thờ Đức bà Paris [7] Nơi danh họa Mônê sống và vẽ [8] Express Mail Service: dịch vụ thư nhanh
|